Pico

RONDREIS AZOREN

Een van de 9 bewoonde eilanden van de Azoren is Pico. De meest bijzondere blikvanger is hier de gelijknamige berg, een iconisch natuurspektakel. Het gaat om een slapende vulkaan van ruim 2.350 meter die overal bovenuit steekt. Dit is niet alleen de hoogste top van de eilandengroep, maar ook van heel Portugal. Geen wonder dat Pico hét bergeiland is. Om de vulkaan heen liggen glooiende wijngaardlandschappen, kratermeren en geweldige wandelroutes.

HORTA ( FAIAL)  –  MADALENA (PICO)

16 JUNI 2022

Vandaag gaan we vanuit Horta het eiland Pico verkennen. Met een veerboot is de oversteek in zo’n half uurtje gemaakt. We worden naar de terminal gebracht en met de veerboot van elf uur gaan we naar Pico. Met een oppervlakte van 448 km2 is Pico het op één na grootste eiland van de Azoren. Hier bevindt zich de 2.351 m hoge Pico, de hoogste berg van Portugal, die zijn naam aan het eiland heeft gegeven. Het ligt op slechts 6 km afstand van Faial. Op de kade bij Madalena, de hoofdstad van Pico, staat onze gids al klaar. Een vrouwtje van rond de 60 en haar mond staat (helaas) geen seconde stil.

Het droge warme klimaat, de minerale rijkdom van de lavabodem en de wijngaarden die een indrukwekkend mozaïek van zwarte stenen, de “currais”, vormen hebben gezorgd voor het groeiende succes van de wijnbouw, waarbij de verdelho-druivensoort overheerst. De muren beschermen de wijnranken tegen de zeewind maar laten de zon door die nodig is voor de rijping. De uitgestrekte lavavelden die kenmerkend zijn voor het landschap worden door de plaatselijke bevolking “lajidos” of “terras de biscoito” (koekjesvelden) genoemd. Het wijngaardlandschap van het eiland Pico, werd in 2004 door UNESCO erkend als werelderfgoed. Wij bezoeken Lajido da Criação Velha. Door de eeuwen heen hebben de locals de wijnteelt tot een ware kunst verheven. Zo hebben zij leren omgaan met de moeilijke omgeving en beschermen zij hun wijngaarden tegen de zilte zeelucht met een netwerk van basalten muurtjes. De wijnranken lijken zonder veel gedachten te zijn neergezet en lopen kriskras door elkaar, maar ook hier is over nagedacht. Zo planten ze de ranken alleen op plekken waar de vulkanische grond zacht en voedzaam is. Vanaf deze plek hebben we nog een goed uitzicht op Faial.

Windmolens op de Azoren zorgen voor een deel van de historie. Niet iedereen is het eens over de tijd waarin deze werden gebouwd, maar naar alle waarschijnlijkheid is dit in de 17e of 18e eeuw geweest. Het zou gaan om windmolens die afkomstig waren uit Noord-Frankrijk en die werden aangepast voor het gebruik op de Azoren. Van alle windmolens op de Azoren zijn er tegenwoordig nog maar drie molens werkzaam. Een aantal van de windmolens is daarmee helaas verloren gegaan, ondanks de historische en culturele pracht.

Zo’n 15 km ten zuidoosten van Madalena ligt de kerk São Mattheus 1842. Tegenover de kerk ligt de parochiezaal en império. De kerk is vooral bij de bevolking geliefd vanwege het beeld Bom Jesus Milagroso. Het beeld van Bom Jesus is de iconografische voorstelling van Jezus waarin hij door de Romeinse procureur zelf op het balkon van Pilatus aan de bevolking werd blootgesteld. Ook hier is het beeld gekoppeld aan de traditionele processie op Witte Donderdagavond. Volgens Marina, onze gids, gaat er de legende dat het haar voor het beeld geschonken is door een ongeneeslijk ziek meisje. Toch is het meisje genezen en daarna is het haar gegroeid tot de lengte van nu.

Vervolgens rijden we na de lunch naar Lajes do Pico. Een van de meest belangrijke activiteiten uit de geschiedenis van het eiland Pico en van de Azoren is de walvisjacht. In Lajes do Pico is in drie oude huizen, waar vroeger de walvisjagers hun boten zetten, en in een ijzeren tent uit de 19e eeuw, die nog steeds zijn historische kenmerken heeft behouden, het museum Museu dos Baleeiros gevestigd. In het museum zijn onder andere instrumenten te zien, die werden gebruikt voor de jacht op walvissen, alsook gebeeldhouwde en gegraveerde objecten uit walvisbotten en -tanden; dit was een artistieke volksexpressie, die wel de “scrimshaw”-kunstvorm wordt genoemd. De walvissenjacht werd al in de 19e eeuw beoefend. In 1982 werd het verbod officieel verboden, maar pas in 1986 werd het volledig ten uitvoer gelegd. De laatste walvis werd in 1987 gedood uit protest van enkele oude walvisvaarders van Pico Island. Vandaag de dag zijn honderden walvissen van meer dan 20 verschillende soorten vrij veilig in de Azoren-archipel, momenteel een van ’s werelds grootste walvisreservaten. Om de hoek van het museum zijn nu verschillende bedrijfjes gevestigd waar je walvistochten kunt boeken. Het grootste deel van het walvisvangsterfgoed is in stand gehouden en gerestaureerd en wordt sinds 1997 gebruikt voor culturele, toeristische en sportieve doeleinden. Er zijn roeiregatta’s met oude schepen, en natuurlijk is walvissen spotten een van de belangrijkste toeristische attracties. Bovendien, voor de meer avontuurlijke, kun je ook proberen te duiken met walvissen.

Pico heeft drie kratermeren waaronder Lagoa do Capitão. Dit kratermeer ligt in een beschermd gebied omgeven door groene weides. Er is een grote diversiteit aan inheemse vogels en trekvogels. Dit kratermeer is niet zo diep want in de zomer worden de koeien losgelaten om in dit meer verkoeling te zoeken. Moet een vreemd gezicht zijn….

We rijden vervolgens naar Sao Roque do Pico waar een oude walvisfabriek is te bezichtigen. Een boot met visser met harpoen herinnert aan de locatie waar de walvissen aan land werden gebracht. Er zijn verschillende plaatsen op de Azoren waar je de herinneringen aan de walvisvangst kunt horen of zien en waar de tijd reist naar de dagen dat er alleen “het land, de zee en de walvissen” waren, zoals oude mensen hier graag zeggen. Naast het museum in Pico Island, kun je ook de observatieplekken bezoeken, waar de jacht vroeger daadwerkelijk begon. Vroeger waren de vigiabewakers hier urenlang bezig met het spotten van een walvis met zijn verrekijker. Als ze er een zagen, lanceerden ze een raket, zwaaiden met een wit laken of maakten rooksignalen en bleven het dier observeren. Nadat het bord was gegeven, nam de bemanning hun boten mee de zee op en begon de zoektocht die uren, of zelfs dagen kon duren. Als ze een walvis vonden, begon er een onzekere vlucht tussen mens en dier. De jachtboten van de Azoren waren zwak en ouderwets, maar wel mooi en aërodynamisch. Zij hadden gewoonlijk 7 bemanningsleden, elk met hun eigen taken — één was de ,,baas”, vijf van hen roeiden, en één was verantwoordelijk voor het lanceren van de harpoen. De jacht was geen gemakkelijke taak. De boot moest de walvis stilletjes naderen totdat het bemanningslid (trancador) de ijzeren harpoen kon lanceren om hem te raken. Vanaf dat moment was de boot met een touw verbonden met het dier dat op de aanval reageerde, diep probeerde te duiken of wegzwom. De vervolging duurde voort tot de walvis dood was en naar land werd gebracht. Dit proces kon enkele uren of zelfs een hele dag duren, en het hoofddoel was om de longen van het dier te doorboren. Nadat de klus geklaard was, volgde een andere taak: ontmanteling van het lichaam van de walvis. Vet werd olie, werd geëxporteerd en gebruikt als brandstof en smeermiddel, of zelfs in de cosmetische industrie. De beenderen werden verpoederd en als meststoffen gebruikt. In gelukkige gelegenheden wanneer de walvisvaarders ambergris binnen de potvis vonden, verdubbelde de winst, aangezien deze substantie in de farmaceutische en kosmetische industrie, voor zepen en parfums werd gebruikt. In vele delen van de wereld zijn walvissen om spirituele of traditionele redenen bejaagd, maar hier op de Azoren bestond de praktijk om puur economische redenen. In die tijd was de economie van de Azoren volledig afhankelijk van de walvisvangst.

Porto do Cachorro ontmoet de zee aan de noordwestkust van Pico. Het is een oude, traditionele stad met smalle straatjes langs een ruige kustlijn van snel afgekoelde lavastromen. Arcos do Cachorro oftewel Boog van de Hondenkop is een indrukwekkende lavastroom die geperforeerd wordt door talrijke tunnels en grotten. De oceaan dendert deze grotten en tunnels in, wat een opmerkelijk effect geeft. De rotsen hebben spectaculaire vormen.

Toen mensen zich op het eiland vestigden, gebruikten ze natuurlijk lokaal beschikbare bouwmaterialen. Voor Pico betekende dat houtskoolzwart vulkanisch gesteente. Zo zagen de gebouwen en muren van deze plattelandssteden er anders uit dan zowat overal op de Azoren. De traditionele huizen op Pico zijn houtskoolzwart met bloedrood schilderwerk. Helaas zien we hier ook steeds meer moderne huizen die door buitenlanders hier worden gebouwd

Het is inmiddels half zes als we met een laatste blik vanaf Pico het eiland Faial zien liggen. Het eiland Pico met de zo kenmerkende vulkaankegel Pico die we vanaf Faial zo vaak hebben gezien, heeft zich hier de hele dag verscholen gehouden. Om 18:30 uur varen we met een grote veerboot weer terug naar Horta.

FAIAL

17 JUNI 2022

Vandaag is het een donkere dag. Veel regen en de vulkaan Pico is in geen velden of wegen te bekennen. We lopen langs de haven gaan nog wat bij Peters Sports Café drinken en dan langzaam aan ons koffer reorganiseren en pakken. John voelt zich niet lekker dus we combineren het nuttige met het aangename.

HORTA (FAIAL)    –    PONTA DELGADA (SÃO MIGUEL)

18 JUNI 2022

We worden vandaag om 16:00 uur opgehaald en naar de luchthaven gebracht voor onze vlucht van 17:55 uur naar Ponta Delgada. Het is echt zo’n hang- en wachtdag, je onderneemt weinig tot niets. Vanuit het vliegtuig hebben we nog een mooi zicht op het eiland Faial, Pico met de vulkaan en São Miguel waar we rond 19:00 uur landen. Rond 20:00 uur zijn we weer in het Grand Hotel in Ponta Delgado waar we twee weken onze rondreis door de vier eilanden van de Azoren waren begonnen. Voor deze laatste nacht hebben we een suite; die van alle luxe is voorzien. We genieten nog even van het inmiddels vertrouwde gezicht op de haven en pier. Morgen vliegen we terug naar Amsterdam.

PONTA DELGADA (SÃO MIGUEL)  –  SCHIPHOL

19 JUNI 2022

Vandaag blijven we wat langer liggen, een verlaat ontbijtje, en alles op een ‘vakantie-tempo’. Volgens onze voucher hebben we de suite tenslotte tot 15:00 uur en we worden om 14:00 uur opgehaald voor onze vlucht naar Amsterdam. We gaan nog even uitgebreid douchen. Opeens wordt er gebeld en op de deur geklopt. Er kan op ons voucher wel mooi staan dat we de suite tot 15:00 uur kunnen gebruiken maar alle kamers moeten om 12:00 uur leeg zijn. Dat is een tegenvaller. Het is niet anders. Om 12:30 uur staan we beneden bij de lobby met onze koffers. We moeten nog anderhalf uur wachten…. Drinken een kopje thee en koffie en voor we het weten is het al 14:00 uur. We worden naar de luchthaven gebracht.
We hebben de zelfde goede plaatsen als op de heenreis, stoel 1a en stoel 1b. Om 16:30 uur stijgen we op en laten we de Azoren achter ons. Om 23:15 uur landen we op de luchthaven Schiphol.
We hebben een fantastische reis gehad, soms onwennig; vooral voor John die al zijn vaste patronen moest los laten. In het begin was er bij hem nog een soort onveilig gevoel want mocht er iets gebeuren zou hij niet snel in Nederland kunnen zijn. Maar het is absoluut voor herhaling vatbaar. Wat hebben we genoten van de rust, de natuur, de mensen, het heerlijke eten en van eindelijk na vier jaar weer te kunnen reizen!