Faial
RONDREIS AZOREN
Faial ligt centraal gelegen op de Azoren. Het is een klein eiland: slechts 21 kilometer lang en op het breedste punt 14 kilometer. Vanuit de lucht lijkt het eiland op een onregelmatige vijfhoek. De punten van deze vorm zijn ontstaan door uitbarstingen van de vulkanen op het eiland. Faial betekent in het Portugees beukenbos. Het eiland kreeg deze naam vanwege de vele beuken die hier groeien. Faial staat ook bekend als Ilha Azul, het blauwe eiland. Het wordt zo genoemd vanwege de talloze heggen met blauwe hortensia’s die op het eiland groeien.
ANGRA DO HEROÍSMO (TERCEIRA) – HORTA (FAIAL)
14 JUNI 2022
De wekker loopt deze ochtend om 5:45 uur af. Vandaag vliegen we om 8:40 uur naar het eiland Faial. Om 6:45 uur worden we al opgehaald. We checken uit en in dit hotel betekent dat sleutel inleveren en dat was het. Niet een prettige reis verder of hopelijk heeft u hier genoten. Niets van dat alles. Een ontbijtbox krijgen we omdat het ontbijt pas vanaf 7:30 uur wordt geserveerd.
Een vriendelijke man brengt ons naar de luchthaven. Het is uitgestorven op de weg richting luchthaven. We checken in en gaan door alle controles. John wordt gecontroleerd of hij geen drugs heeft. Met een pleister gaan ze langs zijn handen, buik en langs zijn handbagage. Niets gevonden en we mogen verder. Om 8.20 uur kunnen we al boarden. De vlucht naar Faial duurt slechts 25 minuten. Om 9.15 uur landen we met al het uitzicht op de vulkaan Pico van het nabijgelegen eiland.
We worden naar ons hotel Do Canal gebracht, gelegen in de hoofdstraat van Horta. In de hoofdstad Horta wonen ongeveer 6.500 inwoners. De stad ligt aan de zee en is van oudsher een ontmoetingsplek voor zeilers en zeevaarders. Ondanks dat we om 9:45 uur arriveren kunnen we meteen gebruik maken van onze kamer. We hebben hier een suite voorzien van luxe volgens de Azoriaanse begrippen met uitzicht op de haven en tussen de hoge bomen die voor het hotel staan kunnen we de top van de vulkaan Pico in de wolken zien liggen.
In de middag wandelen we door het centrum langs de haven. We passeren het beroemde Peter’s café waar we de komende dagen beslist iets gaan drinken. Peter heeft zijn imperium hier in Horta verder uitgebreid met allerlei winkels. Maar telkens is daar de vulkaan Pico van het gelijknamige eiland die je aandacht trekt. Voorbij het fort staat een standbeeld van de Portugese zeevaarder Henriques ofwel Hendrik de zeevaarder. We pikken een terrasje en wandelen op ons gemak weer terug naar ons hotel langs alle boten die aangemeerd liggen of op de kade staan voor onderhoud.
Konden we in de middag en aan het begin van de avond de vulkaan Pico nog goed zien. Als het rond half acht regent is de vulkaan door de wolken ‘verdwenen’. Hopelijk hebben we morgen beter weer als we Faial verder gaan verkennen.
FAIAL
15 JUNI 2022
Het heeft vannacht flink geregend en de vulkaan Pico is in de ochtend in geen velden of wegen te bekennen. Hij heeft zich verscholen in donkere wolken. Om 9:00 uur worden we opgehaald door Pedro. Een bioloog, afkomstig uit Lissabon maar al 31 jaar woonachtig op het eiland Faial. Weduwnaar, die zeven jaar geleden zijn vrouw verloor aan borstkanker en de opvoeding voor zijn inmiddels 9-jarige dochter alleen voor zijn rekening neemt.
Onze eerste stop maken we bij Monte Da Guia. Dit is het oudst ontstane gedeelte van Faial namelijk zo’n 800.000 jaar geleden. Monte da Guia is een verzameling van twee vulkanen verbonden door een landengte met zandduinen en een strand, die een schiereiland vormen. Dit is een van de weinige plaatsen op de Azoren met zandduinen, en het heeft ook endemische vegetatie van grote waarde, zoals de typische heide of ceder van het eiland, en is ook een bevoorrechte habitat voor verschillende soorten fauna, vooral vogels. De kapel van Nossa Senhora da Guia bevindt zich op de top van de Monte da Guia. Naast de vulkanische krater van Monte da Guia, vanwege zijn ligging en hoogte, ongeveer 145 meter boven zeeniveau, is hij zichtbaar vanuit praktisch de hele stad Horta. De kapel werd vroeger gebruikt door vissers om voor een behouden thuiskomst te bidden. Nu wordt het door vissers gebruikt om hun huwelijk in te laten zegenen. Elk jaar vindt er nog een processie plaats van zeevarenden op hun boten naar deze kapel. Vanaf Monte da Guia hebben we een prachtig uitzicht over de baai van Porto Pim en het historische centrum van de stad Horta. We rijden verder naar Ponta da Espalamaca. Vanaf de Miradouro de Nossa Senhora da Conceição hebben we weer een mooi uitzicht over de stad Horta. Vanaf hier zie je aan de ene kant het historische centrum van de stad Horta en aan de andere kant het strand Praia do Almoxarife, ook het naburige eiland Pico en het hoogste punt van Portugal, de berg Pico, meestal omringd door mysterieuze mist. Op heldere dagen is het ook gebruikelijk om de eilanden São Jorge en Graciosa te zien. Vandaag dus duidelijk niet! Op deze plek staat een monument ter ere van Nossa Senhora da Conceição, dat de stad en het prachtige panorama beschermt, bekroond door een groot kruis van ongeveer 30 meter hoog. Verbazingwekkend staan er bloemen en worden er kaarsen gebrand op deze plek.
Onze volgende stop is bij Praia do Almoxarife. In een typisch Azoriaans huisje drinken we koffie/thee. Praia do Almoxarife is een groot zandstrand (basalt) met zwart zand, midden in een prachtig groen landschap. Het wordt beschouwd als een van de beste stranden van de Azoren. Ze ligt op slechts 5 km van de stad Horta en biedt een bevoorrecht uitzicht op het eiland Pico. De ideale plaats voor wie rust zoekt. De rust is er zeker maar helaas het eiland Pico met de vulkaan zien we helaas niet.
Het eiland Faial is in 1427 ontdekt door de Vlamingen. Ze vestigden zich hier in deze vallei wat een beschut gebied was en toegang bood tot drinkwater. Deze vroege kolonisten bewerkten kleine percelen land langs de rivier, profiteerden van de bronnen en vruchtbare vulkanische bodems, verbouwden sinaasappels, maïs, peulvruchten en bedienden de stad en andere plaatsen op het eiland. De naam van het dorp Flamengos herinnert aan deze eerste kolonisten (Vallei van de Vlamingen). Het is een vlak gelegen gebied. Ook nu nog zijn er op Faial vooraanstaande families (bijvoorbeeld de familie “de Bruges”) die hun geschiedenis op dergelijke kolonisten laten teruggaan. Ook de windmolens vooral op Faial werden door Vlamingen geïntroduceerd.
Grofweg het middelste gedeelte van het eiland Faial werd 500.000 jaar geleden gevormd door een vulkaanuitbarsting. De Caldeiro do Faial heeft een diameter van 2 km en is 400m diep. Er zijn nog kleine meertjes te zien. De krater is een toevluchtsoord voor inheemse flora van Faial. Jammer genoeg hangt er een dichte mist, soms maken de wolken plaats om een stukje van de kraterrand te zien en het diepste gedeelte. Op de Azoren heb je vier seizoenen per dag. Als we bijvoorbeeld een paar uurtjes later op deze locatie waren geweest hadden we het goed kunnen zien.
Wij rijden door een prachtig landschap naar onze lunchplaats Casa da Floresta voor een picknicklunch. Heerlijke lokale gerechten staan op ons te wachten, geflambeerde chorizo, verschillende kazen, gevulde paprika’s, spinazie-cake, heerlijke aardbeien en kersen, vers gemaakte pesto en pasta. De laatste restjes brood zijn voor een pauw die hier rondloopt.
Het westelijke gedeelte van het eiland is 200.000 jaar geleden gevormd op het meest westelijke gedeelte na. Het schiereiland “Península do Capelo”, waar de vulkaan Vulcão dos Capelinhos ligt, is ontstaan door lava afkomstig van een rij vulkanen. De laatste vulkaan van deze reeks is de Vulcão dos Capelinhos, die actief is geweest tussen 1957 en 1958. Deze activiteit begon op zee, vlakbij de eilandjes Ilhéus dos Capelinhos, en mondde uit in heftige explosies. De uitgespuwde materialen stapelden zich op bij de krateruitgang, waardoor er een eilandje ontstond dat aan het eiland Ilha do Faial vastgroeide. Vanaf dat moment verloor de vulkaan zijn onderzeese activiteit.
De vuurtoren en enkele huizen, die door de uitbarsting vernietigd zijn, tonen het dramatische karakter van de unieke natuur van de Azoren. Oorspronkelijk was er 2,4 km2 nieuw land gevormd maar daar is door de sterke erosie nu nog 0,8 km2 van over. De westenwind heeft hier vrij spel. Het is een surrealistisch gezicht. De verschillende tinten bruin geven je het idee alsof je naar een maanlandschap kijkt. Vele huizen zijn nog onder de immense laag as bedolven. In de wijde omtrek waren vele huizen beschadigd en deze bewoners zijn veelal naar de U.S.A. geëmigreerd. Het vormt nog steeds een probleem op dit gedeelte van Faial. De resten van de huizen zijn nooit geclaimd door afstammelingen van de emigranten, de overheid kan de grond ook niet verkopen omdat die niet van hun is. Het zorgt voor een verwaarloosd gezicht maar laat je ook goed zien de verwoestende kracht van een vulkaanuitbarsting tot in de wijde omgeving. We bezoeken het museum wat in de vuurtoren is gevestigd. Je realiseert het je niet maar het museum ligt helemaal in de lava. Alleen de bovenste ramen van de vuurtoren zijn namelijk nog zichtbaar. Het is zeer interessant en geeft je veel informatie over de verschillende soorten vulkanen en hoe alle eilanden van de Azoren zijn ontstaan.
Vlak bij Capelhinos ligt nog een strand met basalt. Nagenoeg alle stranden bestaan uit lavarotsen. Je vraagt je af hoe er hier ooit leven heeft kunnen ontstaan. Maar een lava-hagedis heeft hier zijn habitat gevonden.
Via een basaltstrand rijden we naar onze laatste stop namelijk Morro do Castello Branco. Morro de Castelo Branco is een natuurreservaat dat wordt gevormd door verschillende geologische lagen als gevolg van een vulkaanuitbarsting aan de kust die ongeveer 30 duizend jaar geleden plaatsvond. De naam is gerelateerd aan de vorm, die doet denken aan een kasteel, en ook aan de witte kleur op de muren. Maar het is ook de broedplaats van de pijlstormvogel. Deze vogel nestelt in kolonies op eilandjes en/of kliffen aan de kust, waar hij zijn ei legt in een zelf gegraven gat of in een rotsachtige spleet. Hij legt maar één ei. Daar zit hem ook het probleem van deze bedreigde vogelsoort. Nesten worden door mensen of honden vernield. Hier heeft men een programma gestart om deze vogel te redden die alleen aan land komt op de Azoren om te broeden en de rest van het jaar op zee verblijft.
We hebben een fantastische dag gehad met Pedro die alle moeite deed om ons zoveel mogelijk te laten zien. Om half zes zijn we weer terug in ons hotel en weer veel ervaringen rijker.
FAIAL
16 JUNI 2022
Vandaag lopen we via de haven met uitzicht op de vulkaan Pico naar Peter Café Sport. Van wisselkantoor tot postkantoor, van jachtclub tot informatiebureau, van meteorologische delegatie tot huis van barmhartigheid, van toeristische attractie tot internationale bezoekruimte, “Peter” is niet zomaar een café, maar een wereldberoemd instituut. Eind jaren dertig begon José Azevedo, de zoon van Henrique, te helpen in Café Sport terwijl hij ook werkte op het Britse schip HMS Lusitania II van de Britse Royal Navy. Dit schip lag sinds 1939 voor anker in Horta, nadat het was geraakt door een dieptebom. Tijdens zijn werk aan de HMS Lusitania II ontwikkelde José een sterke band met de bemanning van het schip, tot het punt waarop een van de officieren, vanwege de overeenkomsten tussen zijn zoon en José, zijn zoon miste en als een manier om zijn heimwee te verzachten. naar huis en vroeg hem of hij het erg vond om “Peter” genoemd te worden. Zelfs de lokale Azoren begonnen hem bij zijn nieuwe bijnaam te noemen en voor de rest van zijn leven werd José Azevedo “Peter”. In 1944, met het begin van de oorlog, verliet Peter uiteindelijk zijn post op de Lusitânia II en begon hij fulltime te werken bij Café Sport om zijn vader, Henrique Azevedo, te helpen vanwege de grote toestroom van schepen die in deze periode in Horta aankwamen. Schipbreukelingen, gewonden en zieken, mensen die onderdak zoeken, anderen die moeten tanken en hun boten moeten repareren, anderen die gewoon een paar dagen willen rusten.
Het was in deze context dat “Café Sport” een referentiepunt werd voor iedereen die Horta passeerde en vriendelijke hulp bood aan iedereen die het nodig had, ongeacht het onderwerp, technisch of menselijk, voor alle nationaliteiten, geloofsovertuigingen en rassen. Aan het einde van de jaren 50 arriveerde een nieuw type bezoeker in Faial: pleziervaartuigen… en zo begon het, de banden die werden gecreëerd met deze avonturiers, die alles achterlieten in een droom, werden de reden voor “Café Sport” – de huidige wereldwijde erkenning onder reizigers en zeilers. Na een kopje koffie/thee en de aparte sfeer hier te hebben ervaren lopen we naar de Igreja do Santissimo Salvador.
De kerk Igreja do Santíssimo Salvador is één van de grootste kerken van de Azoren en een onderdeel van het Jezuïeten-college (Colégio dos Jesuítas). De bouw van de kerk, in barokstijl, begon in 1680. De voorgevel is eenvoudig. In het rijke interieur onderscheidt zich het vooraltaar in zilver, de met bladgoud bedekte houtsnijwerken, de retabels (achterstuk van het altaar) die zich in de transept bevinden, de panelen met descriptieve tegels, een rijkelijk versierde koorbank van rozenhout en ingelegd met ivoor, een enorme ladekast van prachtig hout en een 19e eeuws orgel.
Vanwege al deze kunstvoorwerpen is de kerk een goed voorbeeld van 18e eeuwse Portugese religieuze kunst.
Het is ondertussen behoorlijk heet geworden 25+. We lopen via de versierde straten vanwege het aanstaande Sint Antonio-festival in Horta terug naar het Hendrik de Zeevaarderplein, passeren het fort en lopen verder naar de haven. Het eiland Faial is gunstig gelegen tussen Amerika en Europa, iets wat de eerste zeilers ook al wisten. Hierdoor is Faial van oudsher een belangrijk punt geweest voor de zeevaart. Dankzij een Amerikaanse handelsnederzetting in de 17e eeuw groeide Faial uit tot een druk bezocht eiland. De haven ligt goed beschermd tegen de wind. Dit maakt het een bijna verplichte stopplaats voor zeezeilers die de Atlantische oceaan willen oversteken. Dat de haven drukbezocht is blijkt uit de vele schilderingen op de boulevard: zeezeilers uit alle uithoeken van de wereld laten hier een schildering achter waarop hun naam, land van herkomst, vlaggen kleur en een uitlating van eigen fantasie te zien is. Niemand weet hoe of wanneer het is begonnen, maar waarschijnlijk kwam hier ooit een bemanningslid van een zeilschip langs die een aandenken aan zijn bezoek aan Faial wilde achterlaten op een muur van de haven.
Na die eerste tekening volgden er meer en nu bedekken ze een hele muur. De nieuwe schilderingen zijn bovenop de oudere aangebracht zodat de onregelmatige sombere muur werd omgetoverd in een bontgekleurde mozaïek van tekeningen en woorden die herinneren aan de vele jachten die in Horta langskwamen. Het bijgeloof zegt dat de vaartuigen die om de een of de andere reden geen aandenken konden achterlaten van hun verblijf in deze haven, onderweg een zwaar ongeval zouden krijgen. Iedere zeiler neemt het zekere voor het onzekere en haalt verf en penseel tevoorschijn om een tekening te maken of enkele woorden te schrijven over zijn boot of reis. Zo is er in de loop der tijd een reusachtige mozaïek ontstaan van kleurrijke muurschilderingen die door de bemanning van vele zeilboten is aangebracht.
Vervolgens nemen we een taxi en in ons beste Portugees worden we naar ons volgende doel gebracht: Ribeirinha. In 1998 werd het oostelijk deel van Faial getroffen door een bijzonder zware aardbeving. Het dorpje Ribeirinha in bijzonder had enorm veel schade en vele gebouwen werden vernield. Hier zijn we getuige wat de vernietigingskracht van zo een aardbeving precies inhoudt. De kerk van São Mateus is nog precies zoals het na de aardschok van 1998 toegetakeld was. Ook sommige huizen laten nog de verwoestende kracht zien maar zijn wonder boven wonder gespaard gebleven. Op het kerkhof liggen acht mensen die zijn overleden bij deze aardbeving.
We lunchen vandaag in het hotel. In de middag laten we ons afzetten in Ponta Furada. Hier zijn vulkanische basalt rotsformaties gevormd en door de zee en wind hebben zich hier grotten en prachtige lavabogen gevormd. Op de terugweg stoppen we bij de kerk vlakbij ons hotel, de Igreja da Nossa Senhora das Augustias. Met de bouw van deze kerk startte men in 1800. In 1861 werd hij pas voltooid. Het is inmiddels half zes als we weer terug zijn bij ons hotel.
