São Miguel
RONDREIS AZOREN
Het eiland São Miguel is het grootste eiland van de Azoren. Op São Miguel ofwel het ‘groene eiland’ in de Atlantische Oceaan, kom je als natuurliefhebber helemaal aan je trekken. Maar om erachter te komen waarom dit het “groene eiland” wordt genoemd, moet je de hoofdstad verlaten en de natuur intrekken. Dit bergachtige eiland wordt gevormd door twee vulkaanmassieven die door een centraal laaggebergte worden gescheiden. Het hoogste punt is de Pico da Vara op 1.105 m. hoogte, gelegen in het oostelijke massief. Dus trek je wandelschoenen aan en wandel over een vulkanische berg met prachtige vergezichten op de glooiende heuvels van het Portugese Azoren-eiland. Vergaap je aan de kleurrijke meren Lagoa Verde en Lagoa Azul of open de culturele schatkist van hoofdstad Ponta Delgada.
SCHIPHOL – PONTA DELGADA (SÃO MIGUEL)
5 JUNI 2022
Vanwege alle problemen op Schiphol hebben we besloten om met de trein naar de luchthaven te gaan. Passagiers worden maximaal 4 uur voordat hun vlucht vertrekt toegelaten op de luchthaven. Om 8:15 uur vertrekken we vanaf CS Eindhoven voor een rechtstreekse treinreis naar Schiphol Airport. Volgens planning arriveren we om 9:47 uur. We kunnen direct ons koffer inchecken en dan op weg naar de security. Het valt echt mee na alle “horror-scenario’s “ die we op internet hebben gezien en gehoord. Om 11:00 uur zitten we heerlijk aan de koffie/thee. We vertrekken vanaf gate C11 waar we om 11:30 uur al zijn. Vanaf 13:05 kunnen we boarden. Maar om 13:45 uur krijgen we te horen dat we zeker 1 uur en 45 minuten vertraging hebben. Elke vliegtuig krijgt een tijdslot aangewezen en vanwege de drukte zal dat pas 15:30 uur worden ipv de geplande 13:20 uur. Toch balen……gelukkig komt daar na 30 minuten verandering in en wordt het tijdslot met een uur verkort…ofwel rond half drie kunnen we opstijgen vanaf de Polderbaan. Eén uur en kwartier vertraging (dat valt reuze mee)
De vlucht duurt 4 uur en 25 minuten. We hebben een rustige vlucht en naar verwachting zullen we rond half acht ofwel half zes Azoorse tijd arriveren. Op de Azoren is het twee uur vroeger dan in Nederland. Rond half acht hebben we al ons koffer en alles verloopt vlot. Een zekere Miguel staat ons op te wachten en binnen een kwartier zijn we bij ons hotel, gelegen tegenover de pier met uitzicht op zee. Mooi hotel, goed restaurant maar rond kwart over negen houden we het voor gezien. Het was een lange dag.
SÃO MIGUEL
6 JUNI 2022
We hebben redelijk geslapen. Om 7:00 uur reveille. Het is al druk in de ontbijtruimte. Goed verzorgd ontbijt!
Om 9:00 uur worden we opgewacht in de lobby door onze gids voor de komende dagen: Vera. Een tenger vrouwtje maar met haar op haar tanden.
Vanwege de weersomstandigheden, heel erg bewolkt, regenachtig en een vochtigheid van maar liefst 94% heeft Vera haar programma al klaar voor vandaag. Met deze weersomstandigheden heeft het namelijk helemaal geen zin om naar hoger gelegen gebieden te gaan.
We starten de dag met een stop bij Miradouro do Pisão. Vanaf dit uitzichtpunt heb je het mooiste uitzicht over de Fajã da Caloura, en kun je ook genieten van een uitzicht over het eilandje Vila Franca do Campo waar we de volgende stop maken.
Met haar natuurlijke beschermde haven was Vila Franca do Campo de ideale hub voor zeehandel. De stad bloeide op en groeide uit tot de eerste hoofdstad van Sao Miguel. Het ging Vila Franco do Campo lange tijd voor de wind… Tot ze in 1522 werd geraakt door een natuurramp die bijna alle inwoners van de stad het leven kostte. In de nacht van 21 op 22 oktober werden de Azorenaren in de stad wakker geschud door een zware aardbeving. Wat volgde doet denken aan de tragedie van het Italiaanse Pompeï. De initiële beving veroorzaakte een lahar, of modderstroom, van vulkanisch materiaal. Deze raasde de hellingen van de Agua de Pau vulkaan af en bedolf de stad en haar inwoners onder een laag puin en stof. De lahar sleurde alles en iedereen mee, naar zee. De grootschalige vernietiging en vele doden zorgden ervoor dat de Azorenaren op zoek gingen naar een veiligere plek voor hun hoofdstad. Hoewel Vila Franca do Campo opnieuw werd opgebouwd, bereikte het nooit meer haar voormalige glorie. Het kratermeer ligt ongeveer een kilometer uit de kust. Het is de 150 meter brede krater van de gezonken vulkaan, een herinnering aan het vulkanische verleden van het eiland. Het is alleen toegankelijk voor wetenschappelijk onderzoek. Honderd treden brengen je naar de kapel van Nossa Senhora da Paz met azulejos-taferelen van het leven en sterven van Jezus. Bij de kapel op de top is het uitzicht prachtig.
Je vraagt je af waarom er hier een kapel staat. De legende gaat dat enkele herders hun kudde hoedden op de heuvel toen ze in een eenvoudige grot een kleine afbeelding van de Heilige Maagd vonden. Ze vertelden de geestelijkheid over het gebeuren en kort daarna werd het beeldje naar de moederkerk van de aartsengel St. Michael gedragen. De volgende dag verscheen het beeld echter opnieuw in de rustieke nis op de heuvel, waar op een geschikte plaats werd begonnen met de bouw van een kapel. Maar later die avond werden de gelaagde fundamenten op wonderbaarlijke wijze verplaatst naar een plaats in de buurt van de eenvoudige grot waar het beeld voor het eerst werd waargenomen door de kleine herders. De wil van de Heilige Maagd was duidelijk, daarom ging de bouw verder en al snel werd de kleine kapel gebouwd, die het meest werd gekoesterd door volksdevotie.
Vila Franco do Campo is ook erg bekend vanwege de vele bananen plantages. Kleine zoete banaantjes maar ook om cakes. De nonnen brachten deze lekkernij naar de stad en sindsdien is de cake beroemd. Op zichzelf geen bijzondere cake alleen voegen ze erg veel eigeel toe aan het beslag en maar een beetje eiwit. Een flinke laag poedersuiker er overheen en smullen maar met een espresso en kopje thee.
Vroeger dacht men dat natuurrampen straffen waren die door God waren gezonden om mensen te straffen voor slechte daden van hun kant. Dit geloof spoorde de goedkeuring aan van de praktijk van bedevaarten om God te sussen en boete te doen. De eerste pelgrimstocht zou zijn begonnen in Vila Franca do Campo op het eiland São Miguel waar men na een rampzalige aardbeving in 1522 de helft van de dorpsbevolking begroef. De overlevenden besloten een kerk te bouwen, en elke woensdag (de dag van de week dat de aardbeving echt plaatsvond) begon de bevolking die kerk te bezoeken op bedevaarten. Deze praktijk verspreidde zich snel over de andere dorpen van het eiland São Miguel, en de aloude religieuze traditie en ritueel is zelfs tot op de dag van vandaag voortgezet. Deze bedevaarten duren een hele week en mannen lopen het hele eiland rond. Afgezien van deze specifieke religieuze praktijk, heeft vrijwel elk ander populair feest op de Azoren wortels die terug te voeren zijn op religieuze oorsprong. In Vila Franco do Campo is dat Festas de São João da Vila (St. Johannes). De straten zijn versierd met kleurrijke bogen en er worden koeien ‘geofferd’. Op sommige plaatsen staan stieren en kalfjes al buiten. De dieren worden verkocht en de opbrengst gaat naar de “Kroon van de Heilige Geest’ (daarover later meer). Stieren worden eventueel voor de fok gehouden of gaan net zoals oude koeien naar de slachterij. Kalfjes en jonge koeien worden ‘gespaard’ voor een volgend jaar.
Dan vervolgen we onze weg naar Furnas. Furnas is een pittoreske stad met een bijzondere ligging. Het plaatsje ligt namelijk bovenop een actieve vulkaan! We bezoeken het geothermische park van Furnas. Je ruikt de zwaveldampen die omhoog kringelen uit de kokende aarde. Je ziet putten die blubberen en borrelen. Deze locatie is uitgerekend de geboorteplaats van één van Sao Miguel’s bekendste gerechten namelijk Cozido das Furnas. Het is een stoofpot wat 6 uur lang onder de grond moet garen. Restaurants in Furnas hebben een overeenkomst met de gemeente dat ze hier gratis mogen ‘koken’. Het is geen gerecht voor vegetariërs, want er gaat een bonte verzameling vlees in de pot. Chorizo, kip, rund, varkensoren, ham, buik-spek en een donker gekleurde bloedworst. Daarna worden er ook wortels, zoete aardappels, kool en taro bij gedaan. Dit wordt zorgvuldig aangestampt, zodat er geen ruimte verloren gaat in de pan.
Het gebied om de Furnas vulkaan is schitterend groen. Dit komt door de combinatie van de vruchtbare vulkanische grond en regelmatige neerslag. Het uitzicht op het groenige kratermeer Lagoa das Furnas is schitterend. Het water aan de randen van het kratermeer is warm.
Wij gaan lunchen bij Tony in Furnas. Tony heeft bij het geothermische park verschillende plekken waar hij zijn Cozido das Furnas bereidt. Wij houden het rustig en laten dit gerecht aan ons voorbij gaan. Grote borden met dampende hompen vlees aardappel en groente vinden in zijn restaurant gretig aftrek. Na de lunch lopen we nog een stukje door Furnas naar de kerk ‘Our Lady of Joy Parish of Sint Anna’ voor wat kiekjes. De meeste huizen in Furnas en eigenlijk op heel São Miguel hebben azulejos boven hun deur hangen met een christelijk tafereel. Elk plaatsje heeft wel een kerk en de mensen zijn zeer gelovig.
Het is inmiddels kwart voor twee als we stoppen bij de toegangspoort van de botanische tuin Terra Nostra. De tuin is aangelegd in een caldera, een oude vulkaankrater, en bestaat al zo’n 200 jaar. Verspreid over de tuin zijn honderden warmwaterbronnen en stroompjes te vinden. De vruchtbare bodem van de krater zorgt ervoor dat de warmwaterbronnen worden omringt door weelderig groen. De tuinen zijn door de jaren heen aangelegd door verschillende botanici, die allerlei exotische bomen en planten hebben geïmporteerd uit Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland. Terra Nostra bestaat uit één grote warmwaterbron met daarnaast ook meerdere kleine bronnen. De baden hebben temperaturen tussen de 35 en 40 graden. Het grote bad in het midden van de botanische tuin heeft namelijk een bijzondere goudbruine kleur. Dit komt door de mineralen die dankzij de vulkaanbodem in het water zitten. Men gelooft dat het water een heilzame werking heeft op de gezondheid en huid. Het is er enorm druk. Het is ook een plek om te socializen of eens lekker met kennissen/vrienden ontspannen bij te praten. We maken een wandeling van ruim 4 km door de tuinen. Enorme varens, palmen, bamboe, lanen met kingo’s zijn te bewonderen. Jammer genoeg zijn we te laat om bepaalde bloemen te zien zoals verschillende camelia’s en azalea’s en te vroeg weer voor andere soorten. Maar het is absoluut erg mooi. Om half vier zijn we bezweet en moe weer bij de ingang waar Vera, onze gids, ons staat op te wachten.
Hierna brengt Vera ons naar een theefabriek Chá Porto Formoso. Aan de noordkust van het eiland São Miguel, in de Azoren-archipel, zijn de enige theeplantages in Europa voor industriële doeleinden te vinden. Lange tijd werd thee alleen als sierplant gebruikt, maar in 1878 arriveerden op initiatief van de Sociedade Promotora da Agricultura Micaelense twee Chinezen in São Miguel om de industriële transformatie van thee te onderwijzen. De theefabriek van Porto Formoso werkte tussen de jaren twintig en de jaren tachtig. In 2001 heropenden de huidige eigenaren de fabriek die van belang werd geacht voor het industrieel erfgoed van de regio. Deze theeplantage heeft een prachtig uitzicht op de oceaan.
We krijgen hier uitleg over de vier soorten thee die men hier produceert. De orange pekoe, de meeste bittere wordt geproduceerd van het eerste blad van de theestruik. Dan is er de soort Pekoe die wordt geproduceerd van het tweede blaadje, Broken Leaf van het derde blaadje en dan het huismerk wat van alle drie de blaadjes wordt geproduceerd bij de eerste snoeibeurt in april. De oogst wordt uitgevoerd van april tot september, samenvallend met een periode van weinig regen, wat resulteert in een langzame groei van de scheuten en een thee van superieure kwaliteit.
Na de oogst worden de bladeren naar de fabriek gebracht, waar ze via natuurlijke processen worden omgevormd tot infusiebladeren.
Het traditionele orthodoxe transformatieproces bestaat uit verschillende fasen: bladverwelking; opwinden; oxidatie of fermentatie; drogen; en selectie en verpakking. We kunnen een kopje thee proeven en natuurlijk is het de bedoeling dat we ook thee kopen.
We sluiten de dag af bij een prachtig uitzichtpunt: Miradouro de Sante Iria vlak bij Porto Formoso. Het is inmiddels vijf uur, een heel harde wind en donkere luchten maar een prachtig uitzicht op de noordelijke kust van São Miguel. Rond zes uur zijn we weer in ons hotel in Ponta Delgada. We eten buiten op het terras van het hotel. Om 22:00 uur gaat het licht uit want om morgen moeten we al om 8.45 uur ons melden bij het opstappunt voor onze catamaran-tocht i.v.m. de weersomstandigheden die morgenmiddag niet al te best zullen zijn.
SÃO MIGUEL
7 JUNI 2022
Het miezert al als we wakker worden. Om 6:15 als ik al op het balkon zit zijn er toch al mensen aan het zwemmen in de zee. Tegenover ons hotel is een stuk zee, gelegen aan de pier, als het ware afgebakend waar mensen gratis kunnen zwemmen. Wat zal dat straks op zee gaan worden met dit weer. Schuin tegenover ons hotel is het opstappunt van Picos de Aventura waar we ons om kwart voor negen moeten melden. Het is best druk, zeg maar gerust erg druk. Ik denk dat er zo’n 35 personen gebruik gaan maken van de catamaran. Ongeveer 25 personen hebben wat meer lef om in een motorboot de zee op te gaan. Nadat je hebt aangegeven dat je geen lichamelijke problemen hebt en daarvoor hebt getekend gaan we om kwart over negen aan boord.
Er is een kans dat we vandaag potvissen en drie verschillende dolfijnsoorten gaan zien. Garanties heb je nooit in de natuur. De zee is verre van kalm en we moeten ons goed vasthouden. Golven, regen, wind doorstaan we om na een uur een eerste groep dolfijnen te zien. De zgn. Flipper-dolfijnen ofwel gewone dolfijn. De zee wordt woester, mensen die voor op de catamaran komen stuk voor stuk naar boven, drijfnat van de hoge golven. De eerste kotszakjes worden al uitgedeeld. Maar wij houden stand om een hele grote school dolfijnen, in dit geval tuimelaars te zien. Het is niet te beschrijven hoe mooi dat dat was. Honderden dolfijnen springen met hun jongen uit het water en varen voor, links en rechts van de catamaran. Rond kwart voor elf varen we terug naar de haven. De zee is een stuk rustiger geworden en we hebben wind mee wat een hele hoop scheelt. Om half twaalf zijn we weer terug bij ons opstappunt. Het valt mee, we hebben geen zeebenen en lopen terug naar ons hotel. Het zoute water proeven we nog op onze lippen maar wat een ervaring. Toch zijn we blij dat we niet in een rubberbootje deze tocht hebben gemaakt.
In de middag besluiten we om Ponta Delgada verder te verkennen. Hopelijk houden we het droog! Ponta Delgada was aanvankelijk een eenvoudig dorpje van vissers die waren aangetrokken door de veilige inhammen. Al gauw werd het de belangrijkste haven van het eiland São Miguel. De stad groeide en zag in de 17e en 18ee de kloosters, kerken en herenhuizen oprijzen, die vandaag de dag nog steeds het oude stadscentrum kenmerken.
Ponta Delgada is vandaag de dag een kosmopolitische, op het buitenland gerichte stad met een actief economisch en cultureel leven en de hoofdstad van São Miguel. De lange boulevard langs de haven en de zee tekent het profiel van de stad en is de uitdrukking van haar dynamiek, van de aanpassing aan nieuwe tijden en is tevens de toegangsweg tot de stad. We starten bij het Praça Gonçalo Velho Cabral. Hier staat het standbeeld van Gonçalo Velho Cabral, naar men vermoedt de ontdekker van het eiland, voor drie oude stadspoorten. Lang geleden kwam de zee nog tot dit plein want toen lag hier de oude haven. Aan het plein (om de hoek) ligt het gemeentehuis ofwel Cãmara Municipal met een fontein met het standbeeld van Miguel, de patroonheilige van het eiland. Schuin tegenover het gemeentehuis bezoeken we de kerk Igreja Matriz Sáo Sebatião.
De kerk Matriz Sáo Sebatião, de moederkerk van Ponta Delgada, werd tussen 1531 en 1547 gebouwd op de plaats waar eerst een kleine kapel stond, die toegewijd was aan São Sebastião. Binnen is het interieur verrijkt met werken gemaakt van cederhout en zeldzame houtsoorten. Bijzonder zijn ook de beelden uit de 17e en 18e eeuw Het is een prachtige kerk met veel overdaad. Hier zien we ook de “Kroon van de Heilige Geest” die op het altaar staat.
Na een terrasje slenteren we naar de Convento da Esperança, gelegen aan een plein bij het fort. Dit kloostergebouw heeft het voor de Azoren meest aanbeden heiligenbeeld namelijk Senhor Santo Cristo dos Milagres. Het verhaal begint halfweg 16e eeuw toen een clubje vrouwen naar Rome trokken om aan de paus toestemming te vragen een klooster te stichten. Het mocht van Paus Paulus III en hij gaf een geschenk mee, een borstbeeld van Christus. Het was grotendeels te danken aan kloosterzuster Teresa die tot haar dood in 1738 er voor ijverde om een cultus op te bouwen rond het borstbeeld wat haar aardig lukte. Ze kreeg het zelfs voor elkaar dat er een kerkelijke feestdag rond het beeld werd gecreëerd. Het beeld zou intussen al voor enkele wonderen hebben gezorgd en het eiland van onheil hebben bespaard volgens vele gelovigen. Het borstbeeld staat nu achter een hekwerk en het is een komen en gaan van mensen die bij het beeld komen bidden. De azulejos op de wanden brengen een eerbetoon aan het leven van de kloosterzuster Teresa.
We sluiten deze middag af met een laatste kerkbezoek. De Azorianen zijn erg gelovig. Tegenover de Convento da Esperança ligt de Igreja de São José, een en al barok en met een prachtig hoofdaltaar. De kerk dateert uit de 16e eeuw en behoorde tot het klooster van de Orde van São Francisco. De huidige kerk werd gebouwd in 1709. Het interieur bestaat uit drie beuken met beschilderde bogen, waarvan de altaren versierd zijn met verguld houtsnijwerk. Ook opmerkelijk zijn de tegelpanelen uit de 18e eeuw (blauw en wit). Het is versierd met beelden uit de 17e en 18e eeuw, met Spaans-Mexicaanse invloeden. Het is overweldigend mooi!
Een belangrijk gebouw in Sao Miguel is het fort van São Brás .Het werd gebouwd in de 16de eeuw ter bescherming tegen de piraten. Het herbergt het Militair museum en een monument ter ere van gesneuvelde zeelui in de eerste wereldoorlog. Via het fort lopen we langs de haven terug naar het hotel. Het is inmiddels rond zessen. Eerst maar eens het zout uit ons haar en lichaam spoelen en na een douche gaan we in het hotel dineren.
Vroeg naar bed want morgen hebben we weer een dagexcursie met Vera.
SÃO MIGUEL
8 JUNI 2022
De dag begint zoals hij gisteren is geëindigd namelijk met regen. Het miezert behoorlijk. Hopelijk kunnen we ons programma van vandaag ten uitvoer brengen omdat we naar hoger gelegen gebieden gegaan. Vandaag staat de regio Nordeste op ons programma.
Onze eerste stop is bij Miradouro Coroa da Mata. Dit uitkijkpunt, op een hoogte van 268 m, ligt aan de weg Estrada da Coroa da Mata in Ribeira Grande. Vanwege de regen en vele bewolking is het uitzicht niet zo mooi als we verwacht hadden maar het uitzicht in combinatie met de koeien die hier grazen maakt veel goed.
Via een prachtige weg rijden we naar Cha Correana. De Cha Gorreana thee plantage is een familiebedrijf dat opgericht is in 1883. Het is met een leeftijd van 139 jaar de oudste theeplantage van Europa. Op de plantage produceren ze zwarte, groene en canto thee die op biologische en traditionele wijze worden verwerkt. Al 6 generaties wordt de thee op dezelfde manier verwerkt en de kwaliteit van de producten wordt beschouwen als wereldklasse. De Cha Gorreana thee plantage ligt aan de noordkust van het eiland en ligt verspreid over een gebied van 32 hectare. Dat staat gelijk aan wel 64 voetbalvelden. We krijgen een rondleiding en kunnen een kopje thee proeven. Bij de Gorreana thee plantage wordt tot de dag van vandaag dezelfde orthodoxe methode gebruikt die al vijf generaties lang tot stand wordt gehouden. De thee wordt op biologische wijze geproduceerd. Dit betekent dat er geen chemicaliën worden gebruikt op de plantage. In de fabriek wordt het productieproces voornamelijk met de hand gedaan en voor een deel door machines die nog dateren uit 1840. Het oogsten van de bladeren vindt plaats wanneer de meeste takken drie bladeren hebben. Omdat elk van de drie bladeren een andere leeftijd heeft, hebben ze alle drie verschillende chemische samenstellingen. Hierdoor geeft elk type blad de thee een andere smaak en aroma. Voor elk type blad is er een ander productieproces. Dit zorgt ervoor dat er drie verschillende soorten thee geproduceerd worden op de plantage: zwart, groen en oolong. Om zwarte thee te produceren, worden de bladeren eerst verwelkt en vervolgens gerold. Hierdoor wordt het blad gedeeltelijk verpletterd. Later worden ze blootgesteld aan de lucht om de laatste, en meest langzame, natuurlijke processen van oxidatie, fermentatie en drogen voort te zetten.
Om groene thee te maken worden jonge bladeren gesteriliseerd met stoom. Ze worden vervolgens gerold en gedroogd volgens een speciale methode dat ervoor zorgt dat de thee een volle smaak krijgt. Oolong-thee is een kruising van groene en zwarte thee. Het productieproces is vergelijkbaar met dat van zwarte thee, maar de fermentatie fase is korter. Hierdoor krijgt oolong de smaak van zwarte thee die ook veel overeenkomsten heeft met groene thee. De smaak is het beste te omschrijven als zeer vol, houtachtig en zacht. Het is echt interessant en nadien mogen we over de plantages lopen. De glooiende smaragdgroene heuvels zijn een lust voor het oog.
Het is inmiddels mooi weer, het zonnetje schijnt en het is best warm als we aankomen bij Ribeira dos Calderoes. In dit natuurpark zijn verschillende watervallen te bewonderen. Een volgende waterval zien we bij Miradouro do Salto Da Farinha. Vanaf dit uitzichtpunt heb je een weids uitzicht over een deel van de noordkust van het eiland en een deel van de bergen in het noordoosten.
Dit uitkijkpunt bevindt zich naast een waterval waarvan het water in een afgrond van meer dan 40 meter hoog valt. De agapanthus en hortensia’s komen in bloei. Maar hier spotten we ook de zeldzame bedreigde goudvink.
In het plaatsje Achadinha lunchen we bij Os Melos. Het is een lunchplaats die door iedereen wordt aangedaan omdat er simpelweg niets anders in de buurt is. Het is meer het type ‘vreetschuur’. Het plaatsje heeft iets meer dan 600 inwoners. Maar natuurlijk hebben ze hier een kerk die op zichzelf niet bijzonder is. Nordeste wordt veelal gezien als het mooiste gebied van São Miguel. Met de prachtige bossen, glooiende landschappen en diverse flora, is er veel om te bekijken. Het pittoreske plaatsje Nordeste zelf is niet meer dan de 15-eeuwse kerk São Jorge en een plein. Maar het zijn de uitzichtpunten in Nordeste die dit gebied zo interessant maken. Vlakbij Nordeste ligt Farol do Arnel, een kleine vuurtoren met prachtig uitzicht over de ruige kustlijn en oceaan. Vanaf het uitkijkpunt Vista dos Barco hebben we uitzicht op Ponta do Arnel en zijn vuurtoren, de oudste van São Miguel.
Ponta do Sossego is een authentieke tuin aan zee, gelegen op een klif aan zee waar we de onmetelijkheid van de oceaan kunnen zien, steile kustlijnen en kleurrijke bloemen. Voordat we het pittoreske dorpje Povoação bereiken, (we zitten inmiddels aan de zuidkust van São Miguel stoppen we nog bij Miradouro de Pico Longo waar wolken het uitzicht op de kust en de vallei onmogelijk maken.
In het dorpje Povoação is het de bedoeling dat we een oude watermolen bezoeken. Helaas is hij gesloten. Dus rijden we naar het ‘centrum’ van dit dorpje met slechts 2500 inwoners. In dit dorpje zetten de eerste bewoners van São Miguel voet aan de grond. Een poort herinnert men hier aan. Ook staat hier de eerste tempel boven op een berg, de sint Barbara-kerk. Nu is het een begraafplaats. De mensen konden hier op deze hoogte het gedonder horen van een vulkaanuitbarsting en concludeerden hieruit dat de heilige Barbara hen bescherming bracht. De kerk van Nossa Senhora do Rosário ligt in Povoação aan zee en werd gebouwd in de 16e eeuw, in het jaar 1500, 100 jaar nadat de eerste kolonisten op het eiland São Miguel arriveerden. Mensen van het eiland bezoeken het liefst een kerk met een hoofdingang en een zijingang. Ze betreden de kerk via de hoofdingang en verlaten hem na al hun problemen en zonden van zich te hebben afgeschud via de zijingang. Oude grafsteenresten zijn gebruikt voor de vloer van deze eerste kerk.
Via een heel steile weg waar we zo’n 600 m stijgen bereiken we ons laatste uitzichtpunt voor vandaag Salto do Cavalo waar we een schitterend uitzicht hebben op de vulkanische krater van Furnas en het groene kratermeer. Daarna rijden we terug naar Ponta Delgada waar we rond half zes aankomen. We hebben er weer een mooie dag opzitten.
SÃO MIGUEL
9 JUNI 2022
Het is in de ochtend al erg mistig. Hopelijk trekt de mist weg want vandaag gaan we Cetes Cidades bezoeken waar we geen mist kunnen gebruiken.
Maar we beginnen bij de ananasplantage die vlakbij Ponta Delgada ligt in het plaatsje Fajã de Baixo. Het kweken van ananas is een tijdrovende business zoals we zien bij de Arruda-plantage, een familiebedrijf. Dat is ook de reden waarom de ananassen van de Azoren zo duur zijn. Per kilo 8,80 euro. De ananassen van Venezuela of Cuba zijn vele malen goedkoper. Hier is alles handwerk. De ananas heeft ook een intensere smaak…..zegt een medewerker. Ze zelf proeven mogen we namelijk niet. Wel kunnen we allerlei producten kopen waarin ananas is verwerkt. Ananasgelei, jam, zuurtjes, ananasbier. Wij gaan voor de jam.
São Miguel is de enige plek ter wereld waar ananas in kassen wordt verbouwd! Hoewel het eiland de thuisbasis is van meer dan 6.000 ananasplantages, zijn er maar een paar open voor het publiek. De unieke vruchtbaarheid van de bodem van het eiland, in combinatie met zeer nauwkeurige rijpings-methoden in de kassen van de plantage, produceren kleine maar machtige vruchten met meer zoetheid en minder zuurgraad dan hun tegenhangers over de hele wereld. De ananas is een vaste plant die slechts om de twee-drie jaar één enkele vrucht voortbrengt. Na ongeveer 6 maanden groei zullen de zaailingen een speciale bemesting ondergaan: begassing door rook! De producenten ontdekten dat de rook ervoor zorgde dat de planten na een brand sneller en efficiënter bloeien. Het proces is eenvoudig: de kas is gesloten en de rook blijft er een week in. De kassen blijven volledig gesloten om luchtcirculatie te voorkomen en de temperatuur tot 40°C te laten stijgen. Elke kwekerij produceert zo’n 700 ananassen. Alleen perfect fruit dat aan strenge eisen voldoet wordt geëxporteerd: ze moeten 1 kg wegen, ronde schubben hebben, een kroon van niet meer dan 2 cm en een mooi en harmonieus geheel. Elke ananas die onder deze normen valt, wordt gebruikt voor de productie van meerdere bijproducten zoals likeuren, mosterd, chutney, jam of vruchtensappen. Momenteel is er een minimale export en wordt de ananas van de Azoren vooral gebruikt voor lokale consumptie en verkocht aan toeristen.
Vervolgens rijden we in zeer dichte mist naar de Miradouro Escalvado. Vanuit dit uitzichtpunt heb je een prachtig zicht op de westkust van het eiland.
De volgende stop is bij Praia dos Mosteiros waar we aan het zwarte lavastrand een nog beter uitzicht hebben op bijzondere rotsformaties die door wind en zeewater zijn gevormd.
We vervolgen onze weg naar Sete Cidades waar we eerst een stop maken bij de brug. Het kratermeer is aan de ene kant groen en aan de andere kant blauw is. In de volksmond heten deze Lagoa Azul (blauw) en Lagoa Verde (groen). Het zijn echter geen aparte meren. Het is namelijk één meer dat gescheiden wordt door een brug. Het kleurverschil komt doordat het groene gedeelte ondieper en kleiner is dan het blauwe gedeelte. Dit zorgt voor meer voedingsstoffen in het water, wat een groene kleur veroorzaakt. Vanaf de brug kun je de kleurverschillen eigenlijk niet waarnemen. Je ziet eigenlijk gewoon een meer zoals elk ander meer. We proberen ondanks het slechte weer dit kratermeer van grotere hoogte te bekijken om de kleuren beter te zien. We stoppen bij Miradoura do Cerrado das Freiras waar de eerste wolken langzaam het kratermeer bedekken. Op het andere uniek uitzichtpunt, Miradouro da Vista do Rei, waar je het blauwe en groene gedeelte achter elkaar ziet i.p.v. naast elkaar en waar het vervallen hotel staat, kunnen we helaas niet komen. Maar we hebben het in ieder geval gezien
Hierna bezoeken we het stadje Sete Cidades voor de lunch. De letterlijke vertaling van Sete Cidades is de zeven steden, maar die ga je hier niet vinden. Wel vind je hier zeven meertjes. Het stadje Sete Cidades zelf heeft 850 inwoners en beschikt over een supermarkt, een paar kerkjes, een postkantoor en een handvol hotels, bed and breakfasts en restaurantjes. We bezoeken hier wel de kerk Sint Nicholas die in tegenstelling tot vele kerken totaal geen barokke elementen vertoont. Vervolgens rijden we naar een punt waar je de noord- en zuidkust van het eiland São Miguel kunt zien. Dit is een gebied wat het ‘jongst’ is en circa 5000 jaar geleden is gevormd door uitbarstingen. Dit gebied wordt ook wel de Pico Vulcanic complex genoemd. Er bevinden zich hier in dit gebied zo’n 240 kleine kegelvulkanen. Basalt lava stroomde uit deze kegelvulkanen zowel naar de noord- en zuidkust en nieuw land was ontstaan. We rijden weer verder en stoppen bij vervallen Fort de S. Caetano aan de kust dat tijdens de WO II nog dienst heeft gedaan maar aanvankelijk tussen 1662 en 1672 werd gebouwd om de stranden van Rosto do Cão te verdedigen. Aan de zee staat ook een kunstwerk van een bekende Japanner. Ons zegt het niets.
Vervolgens rijden we naar een keramiekfabriek in Lagoa waar nog op de traditionele manier wordt gewerkt. Dit bedrijf werd in 1862 opgericht en eigenlijk alles is handwerk. Toch heeft het bedrijf nog steeds bestaansrecht! We krijgen het proces van klei tot gebruiksvoorwerp te zien als ook nog een demonstratie potten draaien en het is een mooi vaasje zelfs als de draaischijf stil staat. Het zijn van die verplichte nummers tijdens een excursie…….
Bij een bekend surfstrand Areal de St. Barbara stoppen we even om de hoge golven te zien. Het is auto in, auto uit vandaag. We zitten nu in de regio inmiddels van Ribeira Grande. Hier schijnt de zon nog maar in de bergen pakken zwarte wolken zich samen. We moeten enorm haasten willen we nog iets kunnen zien van het Lago do Fogo. Omlijst door dichte bossen is dit het hoogste kratermeer van Sao Miguel. Het blauwgroene meer ligt bovenop de ruim 500 meter hoge Agua de Pau vulkaan en wordt ingesloten door kraterranden die met hun 950 meter ver boven het water uit torenen. Hierdoor heeft het meer iets geheimzinnigs, een verborgen smaragd tussen het bosrijke gebied, dit wordt nog versterkt door de wolken die zich heel snel meester maken van het kratermeer.
Vanuit hier rijden we naar de plaats Ribeira Grande. Ribeira Grande is, naar Azoriaanse maatstaven, dichtbevolkt met haar 5000 inwoners. Het is één van de grote steden op Sao Miguel. We maken een klein rondje in het centrum met het stadhuis en een oude kerk. Het lijkt net of het hier veel drukker is dan in Sao Miguel. De stad doet ook veel moderner aan op de een of andere manier. Zaten we een kwartier geleden nog in de wolken, hier schijnt de zon weer flink. In tegenstelling tot andere plaatsen wordt hier het centrum gedomineerd door het stadhuis. Sinds de afgelopen tien jaar begint men hier het culturele erfgoed meer te waarderen vanwege de vele toeristen. Oude gebouwen zoals de kerk worden nu gerestaureerd in plaats van afgebroken.
Onze laatste stop vandaag is bij Minha Terra do Norte.
We hebben de hele dag zon, mist en regen gehad en als we rond de klok van zessen weer in Ponta Delgada aankomen blijkt dat daar de hele dag de zon overuren heeft gemaakt. Jammer dat de zon zich niet heeft laten zien op onze mooie uitzichtpunten dan waren we nog bijzonderder geweest. We nemen afscheid van Vera, onze gids van de afgelopen dagen en eten die avond in het hotel.
SÃO MIGUEL
10 JUNI 2022
Vandaag is een rustige dag, geen excursies en alles gaat in een lagere versnelling. We hebben genoeg uitzichtpunten gezien, genoeg meren, genoeg fabriekjes, geen auto in – auto uit. We wandelen in de ochtend naar de Mercado da Graça. Je verwacht dat deze boerenmarkt buiten plaats vindt. Niets is minder waar. Deze lokale markt is in een donkere parkeergarage. Er is veel vers voedsel en groenten die ze aanbieden en wat bloemen maar dat is het dan ook. In de avond wandelen we langs de pier. Vanwege het mooie weer is het erg druk en vele zwemmen nog in de zee. We eten bij Momentos aan de pier en slenteren terug naar ons hotel. De koffers zijn al gepakt want morgen vertrekken we naar het volgende eiland: Terceira.
