Kazimierz

STEDENTRIP KRAKAU

Kazimierz was lange tijd een zelfstandige stad, los van Krakau. Na een verordening in de 15e eeuw moesten alle joodse mensen uit de omgeving verplicht in Kazimierz gaan wonen. Toen Kazimierz in de 19e eeuw onderdeel van Krakau werd, woonde er dus een hechte joodse gemeenschap. Dat is nog goed te zien aan verschillende joodse bouwwerken. Aan het joodse leven kwam abrupt een einde toen de nazi’s Polen binnenvielen. De joodse bevolking uit Kazimierz moest verhuizen naar de veel kleinere getto aan de andere kant van de rivier.

Kazmimierz bleef na de oorlog leeg en verlaten achter en de buurt raakte tot het eind van de vorige eeuw in verval. Pas toen Steven Spielberg er zijn film Schindler’s List opnam, kwam de wijk terug in de belangstelling en ontwikkelde het zich tot een levendige en fascinerende buurt.

KAZIMIERZ

16 MEI 2010

De regen komt nog steeds’ met bakken uit de hemel. We mogen dus van geluk spreken dat we het zaterdag in Auschwitz droog hebben gehouden. Het weer haalt een behoorlijke streep door onze plannen voor vandaag. We wilden nl. vandaag een uitgebreide wandeling gaan maken door de Joodse Wijk: Kazimierz. We wachten nog even af maar hakken dan de knoop door. We gaan met een elektrisch autootje een tocht maken door de Joodse wijk en zien wel wat we eventueel kunnen bezichtigen.
Vanaf de Wawelheuvel is het niet ver naar de wijk Kazimierz. Oorspronkelijk was Kazimierz een onafhankelijke stad, gesticht in 1335. Beslissend voor de geschiedenis van de stad was het besluit van koning Jan Olbracht in 1495 om er de belangrijke joodse gemeenschap onder te brengen. De stad kreeg een christelijke en een joodse sector, gescheiden door een muur. De joodse cultuur bloeide en begon heel Kazimierz te doordringen. Op het eind van de zestiende eeuw werd de stad definitief bij Krakau gevoegd.
Toen de tweede wereldoorlog uitbrak, was Kazimierz samen met Warschau het centrum van de joodse cultuur in Polen. De 70.000 joden die er voor de oorlog woonden, zijn bijna allemaal omgekomen in de gaskamers van het nabijgelegen Auschwitz.
Toen de nazi’s verslagen waren, werden de huizen en synagogen niet heropgebouwd. Dat bleef de hele duur van het communistische bewind zo. Pas in de jaren negentig, toen Steven Spielberg hier Schindlers List kwam draaien, werd de buurt uit de vergetelheid gehaald. De synagogen zijn opgeknapt en te bezichtigen. ‘
Onze eerste stop maken we bij de St. Stanislaus-kerk. Stanislaus, werd omstreeks 1030 geboren te Szczepanowski (bij Krakau in Polen). In 1071 werd hij bisschop van Krakau. Stanislaus zou op 11 april 1079 op de trap van deze kerk zijn vermoord omdat hij de koning irriteerde. Buiten kijkt een beeld van de heilige uit over een vijver met heilig water waarin zijn afgehakte vinger terechtkwam. In Krakau vieren de katholieken zijn feest op 7 mei met een plechtige processie.
Velen kennen het tragische verhaal van het Krakause getto uit de film Schindler’s List, het getto lag in Podgórze, vanuit Kazimierz aan de overzijde van de rivier de Wisla. In 1941 waren er slechts 20.000 of minder Joden over in Krakau, een kwart van de bevolking van vóór de oorlog. In het nieuwe getto in Podgórze zaten ze in 320 gebouwen gepropt, waar ze stierven door dwangarbeid, overbevolking en deportatie naar concentratiekampen. Aan de Lipowa-straat 4, staat de voormalige emaillefabriek van Oscar Schindler. Al was hij geen held uit het boekje, hij onderhandelde met de nazi’s om Joden vrij te krijgen uit het nabije werkkamp Plaszów om voor hem te werken en daarmee redde hij meer dan 1000 Joodse mannen en vrouwen van een zekere dood. Het gebouw wordt nu verbouwd tot een cultureel centrum. Door de regen ziet het er erg troosteloos uit.

Vervolgens maken we een stop bij de Szerokastraat waar we de Oude Synagoge bezoeken waar tegenwoordig het museum van de geschiedenis en cultuur van de joden in Krakau is gevestigd. Vanuit de Oude Synagoge gaan we naar een joodse begraafplaats, die werd aangelegd na de sluiting van de kleine Remuh begraafplaats. De uitgestrektheid ervan geeft een idee van de omvang van de joodse gemeenschap van Krakau. Het ademt een rustige sfeer, ondanks dat het tussen drukke verkeerswegen ligt. Het wordt beheerd door een man die in een soort tuinhuisje op de begraafplaats aanwezig is. Keppeltje op en dan mogen we de begraafplaats bezoeken. De verregaande staat van verwaarlozing zorgt ervoor dat het bezoek je bijblijft.

KRAKAU – EINDHOVEN

17 MEI 2010

Om vijf uur uit de veren. Bij de receptie hebben ze een ontbijtje voor ons geregeld. We checken uit en om 6.15 uur worden we opgehaald en naar het busstation gebracht om met de bus naar Katowice te worden gebracht. Je gelooft het niet, maar het regent nog steeds. Na een rit van zo’n twee uur komen we rond de klok van 9:00 uur aan op de luchthaven van Katowice. Inchecken en wachten tot onze vlucht vertrekt. Achteraf blijkt dat we “geluk” hebben want die ochtend kunnen er geen vliegtuigen landen op Schiphol en Rotterdam i.v.m. de aswolk van de vulkaan in IJsland en op de luchthaven Eindhoven kan vanaf 11.00 uur weer gevlogen en geland worden. Met een kwartiertje vertraging vliegen we in 1:30 uur met Wizz-air van Katowice naar Eindhoven in de hoop dat daar de zon schijnt….. helaas ook daar worden we verwelkomt met regen……..