Shakhrisabz
RONDREIS OEZBEKISTAN
Shakhrisabz is een van de oudste en meest pittoreske steden van Oezbekistan. Het historische centrum staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De grote commandant Amir Temur werd in deze stad geboren.
De stad met zijn groene bomen en bloemen heeft terecht de naam “Groene Stad” gekregen. De hoofdweg – de grote Oezbeekse snelweg, die de route van de grote Italiaanse reiziger Marco Polo herhaalt, loopt door Shakhrisabz.
SHAKHRISABZ
24 OKTOBER 2012
Vandaag staan we om 7:15 uur op en na het ontbijt worden we om 9:00 uur opgehaald door onze chauffeur om het 80 km verder gelegen Shakhrisabz te bezoeken. De rit gaat door een mooi bergachtig landschap. Ondanks een helderblauwe lucht en de zon waait het heel hard.
Bij een uitkijkpunt maken we een stop om even de benen te strekken. Allerlei stalletjes staan er met etenswaar, fruit, noten en de witte kaasbolletjes. Het kost moeite om je staande te houden in de harde wind.
Shakhrisabz, wat groene stad betekent is het Tadzjieks, is de plaats waar Timur in 1336 werd geboren. In de geboortestad van Timur hoefden men niet lang na te denken wat er voor de Lenin-cultus uit de Sovjettijd in de plaats moest komen. Sinds Lenin niet meer ‘hoefde’ is het alleen maar Timur Lenk wat hier de klok staat. Hij is de ware volksheld van de Oezbeken.
Rond 10:45 uur arriveren we in Shakhrisabz waar onze gids Tursundy al komt aangewandeld. Tursundy is een modepopje van zo’n 20 jaar die vandaag haar moeder vervangt. We zijn benieuwd want ze is meer bezig hoe haar kleding, kapsel en make-up eruit ziet dan dat ze informatie geeft in haar gebrekkig Engels. We lopen vanuit het centrum naar het zomerpaleis van Timur. Voor het paleis is een groot park met fontein waar, hoe kan het ook anders, een enorm standbeeld van Timur staat. Van het zomerpaleis, Ak-Saray ook wel het witte paleis genoemd, is niet veel meer over dan de 40 meter hoge toegangspoort die ooit heel bijzonder versierd is geweest met blauw, wit en goud mozaïek. Het paleis had immense afmetingen voor die tijd. Zoals alles wat Timur bouwde moest het groot, imposant zijn. De façade van de toegangspoort was dan ook 40 m hoog en 22 m breed, de grootste in die tijd van Centraal-Azië. Aan weerszijden waren er torens met een hoogte van 65 m. Eenmaal door de toegangspoort kwam je op een binnenplaats van 100 bij 100 meter terecht. De binnenplaats werd weer omringd door gebouwen die bedekt waren met blauwe, witte en gouden mozaïeken. Een van de inscripties luidde dan ook: “Laat hem wie twijfelt aan onze kracht, macht en grootmoedigheid kijken naar onze gebouwen”. Het moet er ook wel ongelooflijk imposant hebben uitgezien.
Hierna bezoeken we de Hazrati Imon Moskee met het mausoleum van Timur’s zoon Jahongir. Verbazingwekkend dat hier zoveel eeuwen na zijn dood nog mensen bij het graf komen bidden. Achter dit mausoleum heeft men in 1963 een ondergrondse graftombe ontdekt. De inscripties in dit vertrek duidden erop dat deze tombe voor Timur was bestemd. Hij ligt er nu heel wat koninklijker bij in Samarkand in het Gur-Emir Mausoleum wat meer bij de levenswijze paste van Timur: groot, groter, grootst.
Via een groot park, lopen we met onze gids ”modepopje Tursundy”, naar de Kuk Gumbaz Moskee, Deze moskee wordt nog steeds gebruikt en zijn ze aan het restaureren. Deze moskee maakt onderdeel uit van het Dorut-Tilavete complex waar ook twee mausoleums bijhoren. We hebben nu al zoveel azuurblauwe koepels gezien maar het blijft een prachtig gezicht. Het interieur van de moskee is al helemaal gerestaureerd. Tegenover de moskee staan twee mausolea. Het ene mausoleum is heel sober en daar ligt de spiritueel adviseur van Timur’s vader. Het andere mausoleum daarentegen is rijk versierd en was van Gumbazi Saidon, de vader van Timur. Verschil moet er zijn! We lopen weer terug naar het centrale plein met het standbeeld van Amir Timur. Bij de fontein staan wel 15 bruidspaartjes die bij het standbeeld van Timur een foto komen maken. Blijkbaar is het de gewoonte om op zijn minst één foto in je album te hebben met de grote held van Oezbekistan.
We nemen afscheid van Tursundy. Ik kan het niet nalaten om ze te vertellen wanneer ze echt van het gidsen haar beroep wil maken, ze toch beter Engels moet leren spreken en zich meer met haar ‘klanten’ bezig moet houden dan telkens haar make-up-spiegeltje te pakken. Onze chauffeur brengt ons naar een lokaal restaurant waar we heerlijk lunchen en om 13:30 uur rijden we weer terug naar Samarkand, waar we rond de klok van drie uur aankomen.
Om 17:00 uur nemen we een taxi naar het centrum. Het is lopend niet te doen, het hotel ligt te ver buiten het centrum. ’s Avonds wordt nl. het Gur Emir mausoleum schitterend uitgelicht en dat willen we niet missen. In het centrum van Samarkand zie je nog veel oude flatgebouwen die herinneren aan de Russische tijd. Voor we het weten lopen we ook langs het hotel wat we eigenlijk hadden geboekt voor Samarkand maar door overboeking kwamen we in het Samarkand Plaza terecht….. Het oorspronkelijk geboekte hotel ligt zo mooi centraal en we kunnen ons niet voorstellen dat het daar nog minder qua service zou zijn geweest als in het Samarkand Plaza. Maar goed ’t is zoals ’t is. Rond 18:00 uur gaan de lichten bij het Gur Emir mausoleum aan. Het is inderdaad zoals onze gids Nina had verteld een prachtig gezicht. Dan moeten we toch ook zeker bij het Registanplein gaan kijken. Misselijk hoe mooi dat dat is uitgelicht. Nou dat valt tegen: een paar kleine gekleurde lampjes.
We dineren vanavond tegenover het Registanplein bij het restaurant Registan (originele naam). Het restaurant is een mengelmoes van allerlei curiosa en de eigenaresse mag er vooral figuurlijk zijn. Ze kan net door de deuropening, maar ze is erg vriendelijk en houdt haar personeel continue in de gaten. Jawel er is ook ‘livemuziek’ in het restaurant totdat de violist even wegloopt en de muziek blijft doorspelen. Het eten smaakt best goed totdat ik vanaf mijn zitplaats een kijkje kan nemen in de keuken. Tot mijn grote schrik is de eigenaresse driftig met een vliegenmepper in de weer. Het toetje laten we maar voor wat het is. We lopen nog een keertje langs het Registanplein en nemen een taxi naar ons hotel. We pakken al een groot gedeelte van onze koffers want morgen beginnen we aan de volgende etappe van ons Oezbeeks avontuur. Samarkand was in ieder geval fantastisch!