Stone Town
RONDREIS ZANZIBAR
Stone Town is het historische deel van Zanzibar-Stad, de hoofdstad van het eiland Zanzibar. Het historische deel van de stad staat in zijn geheel op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Dit heeft alles te maken met de bewogen geschiedenis van de stad. Door de eeuwen heen hebben veel landen en naties de macht gehad in de stad wat tot een bonte verzameling aan stijlen en invloeden heeft gezorgd. Een andere rede dat Stone Town op de Werelderfgoedlijst staat is dat alle oude woningen in de stad gebouwd zijn met koraalsteen. Nieuwe gebouwen kunnen pas gebouwd worden als een ouder gebouw is ingestort en de koraalstenen kunnen worden hergebruikt. Dit zorgt ervoor dat de Stone Town door de jaren heen zijn authentieke karakter heeft weten te behouden. Lopend door de stad valt het op hoeveel verschillende bouwstijlen er verborgen liggen in de stad. Dit is met name aan de deuren en de prachtige balkons goed te zien.
ARUSHA (TANZANIA)- STONE TOWN (ZANZIBAR)
3 NOVEMBER 2000
Rond 13:30 uur worden we vanuit ons lunchadres, het restaurant Redds, naar de luchthaven van Arusha gebracht. We vertrekken om 15:25 uur voor ons laatste avontuur in Afrika, het eiland Zanzibar wat zo’n 1500 km verwijderd ligt van Arusha.
Na zo’n anderhalf uur landen we in een hitte van ruim 30 graden op de luchthaven van Zanzibar, zo’n 6 km ten zuiden van Stone Town, de hoofdstad van Zanzibar. Er staat iemand ons op te wachten met een groot plakkaat met onze namen erop en we worden naar ons hotel gebracht, het Dhow Palace. Als we aankomen kan wat ons betreft het woordje Palace wel doorgestreept worden. Wat een verschil met hetgeen we de afgelopen weken in Kenia en Tanzania aan hotels hebben gehad; echt vergane glorie. Dit zou nog wel het beste hotel zijn op Zanzibar volgens onze reisorganisatie. Dan hebben we ook nog de pech dat de eigenaar van het hotel een moslim is…. dus er wordt pertinent geen alcohol geschonken. We verkennen een beetje de buurt en zien dat er op verschillende plaatsen pick-ups helemaal volgeladen worden met alcohol maar op zo’n manier dat niemand het kan zien. Aha er is dus alcohol en al heel snel hebben we een hotel gevonden waar we kunnen eten en waar de eigenaar wel alcohol schenkt. We smokkelen maar meteen wat extra flesjes bier mee naar de kamer. Zo dat is geregeld.
Zanzibar wat staat voor een eiland met de sfeer uit duizend- en één nacht moeten we nog vinden. Om 22:00 uur gaan we naar bed. Klamboe naar beneden zodat we zeker niet worden gestoken door de muggen.
STONE TOWN
4 NOVEMBER 2000
Om 5:30 uur worden we al gewekt door de muezzin van de moskee. Alleen al in het oude gedeelte van StoneTown staan maar liefst 48 moskeeën. Boven op het dakterras hebben we een ontbijt, wat niet erg veel voorstelt in vergelijking met de andere dagen maar op zichzelf niet echt slecht. Om 9:00 uur maken we onder leiding van een plaatselijke gids een stadwandeling. Het is werkelijk snikheet, de temperatuur haalt makkelijk zo vroeg al de 35 graden en geen zuchtje wind. Het water loopt met straaltjes van ons gezicht. Er leven ca. 1 miljoen mensen op Zanzibar. Door de vele emigranten ondervindt men steeds meer problemen. Zo’n 80% van de bevolking heeft geen werk. Als eerste bezoeken we het Nationaal Museum. Overal zie je mensen maar een beetje rondhangen en in de schaduw zitten en ze doen allemaal hetzelfde: niets!
Dan wandelen we via een wirwar van smalle straatjes naar de Anglicaanse kerk. Op deze plaats was vroeger de slavenmarkt. In de periode dat Zanzibar onder het bewind van de sultan van Oman viel (van de 17e tot en met de 19e eeuw), was het een centrum voor de oosterse slavenhandel. Voor de kerk heeft men een aantal jaren geleden een monument gebouwd ter nagedachtenis aan alle slaven van Zanzibar. Bij de kerk is nog een soort museum waar je de kelders kunt bezoeken waar slaven met zo’n 50 tot 60 personen in werden gepropt, als beesten, voor het vervoer naar de slavenmarkt. Licht en lucht konden nauwelijks binnenkomen. Het is heel confronterend om te zien hoe mensen hier als beesten werden behandeld.
We lopen verder naar de groente- en vismarkt. Overal op straat hangen foto’s van de kandidaten voor de verkiezingen. De verkiezingen van een week geleden zijn ongeldig verklaard omdat de registratie van de kiezers niet goed verliep en stembrieven spoorloos waren verdwenen. Alles werd in het werk gesteld om de verkiezingen te saboteren volgens waarnemers van de Britse Gemenebest. Er hangt dus duidelijk een gespannen sfeertje in Zanzibar. Op de groentemarkt zien we naast veel fruit ook keurig gestapelde hoopjes tomaten en veel uien. Voor de rest zijn er weinig groenten te bekennen, soms wat kool en aubergines. Het is wel een kleurrijk gezicht.
Op de vismarkt worden allerlei kleurrijke tropische vissen verhandeld en schoon gemaakt. Maar vanwege de stank moet John al snel afhaken en ik houd het ook niet erg lang vol. Ook hier zie je veel mensen een beetje rondhangen en zitten langs de kant; die werkloos zijn. Sociale voorzieningen zijn er niet in Zanzibar waardoor er ook behoorlijk wat criminaliteit is ontstaan.
Stone Town staat bekend om zijn mooie Swahillische architectuur, een mix van Indiase, Osmaanse en Arabische architectuur. De gebouwen in Swahilistijl staan vooral bekend om de eenvoud van het gebouw in combinatie met een prachtig bewerkte deur. Vaak werden eerst de deuren aangeschaft en later pas het gebouw eromheen gebouwd. Vele deuren zijn al van generatie op generatie overgegaan. De deuren zijn een statussymbool op Zanzibar. Tijdens onze wandeling door de nauwe straatjes, zien we veel van die mooie deuren vaak ook nog met koper bewerkt. Voor de rest is het eigenlijk overal een grote rotzooi op straat. Men probeert de mensen er op attent te maken om de stad zuiver te houden. Maar zelfs bij een bord met de tekst ‘Keep the Stone Town clean’ is het een grote bende. Onderweg zien we zelfs nog het geboortehuis van Freddy Mercury. John natuurlijk helemaal in de wolken als grote fan van Queen. In de winkeltjes hangen ook allemaal oude foto’s van Freddy Mercury om toeristen te lokken. Rond een uur of half twee zijn we weer terug in ons hotel. We knappen even een uiltje en doen het voor de rest maar rustig aan vanwege de extreme hitte. We zitten nu toch wel ruim over de 40 graden. Vanuit het dakterras van het hotel kijk je op de verroeste golfplaten daken van de huizen. Zelfs het gebouw van de Duitse ambassade wat tegenover ons hotel ligt kan wel een ander dakje gebruiken. ’s Avonds gaan we weer eten bij het Chavda Hotel en zorgen dat de voorraad bier een beetje wordt aangevuld. We krijgen toch al snel in de gaten dat we niet het beste hotel hebben van Stone Town maar wel in de veiligste buurt.
STONE TOWN
5 NOVEMBER 2000
Om 5:30 uur worden we weer gewekt door de muezzin van de moskee. Wij blijven nog even liggen en staan om 7:00 uur op. Na ons ontbijt worden we rond 8:30 uur opgehaald door onze gids Muharran, een heel aardige man rond de vijftig jaar die goed Engels spreekt. Vandaag maken we een spice-tour en onderweg zullen we verschillende stops maken om bezienswaardigheden te bekijken. We zijn wel benieuwd of het vandaag rustig zal blijven in verband met de nieuwe verkiezingen die vandaag plaats vinden i.v.m. de grote ongeregeldheden en rellen die afgelopen zondag plaats vonden. We maken al meteen een korte stop bij het Livingstone House. Livingstone is heel belangrijk geweest voor Afrika. Als ontdekkingsreiziger trok hij ook ten strijde tegen de honger, gezondheidszorg en vooral tegen de slavernij.
Hierna bezoeken we de ruïnes van het Marhubi Paleis, gebouwd door de derde sultan van Zanzibar. Er staan nog wat pilaren en wat muren overeind. Wij vinden eigenlijk de zee met de vissersbootjes aan de andere kant interessanter. Je ziet hier de zgn. dhows. De dhow is een traditioneel van hout gemaakt Arabisch schip dat gezien de grootte een nogal grote laadruimte had. In Zanzibar wordt hij vooral voor de visvangst gebruikt.
Onze gids doet allerlei moeite om het ons naar de zin te maken. Als hij maar denkt dat hij ergens een stop kan maken om ons iets leuks of aparts te laten zien, zal hij het niet nalaten. Zo stoppen we ook bij de kurkentrekkerpalmboom.
Na een uurtje rijden stoppen we bij een kruidenplantage. Er zijn drie soorten kruidenplantages op Zanzibar. Er zijn kleine plantages die allerlei kruiden telen zonder overheidssteun, zeg maar particuliere bedrijven. Dan zijn er grote plantages die zich hebben toegelegd op het telen van één specifiek kruidgewas. De derde soort zijn de rijks kruidenplantages gesteund door de overheid. Wij bezoeken een kleine plantage om zoveel mogelijk kruiden te kunnen zien, ruiken en soms proeven. Allerlei kruiden die we alleen van de potjes in de supermarkt kennen groeien hier. Zo zien we de kaneelboom. Uit de wortels wordt menthol gemaakt en de bast en takken kennen wij als kaneelstokjes. We zien de groene vanillepeulen, die wij als zwarte lange peulen kennen. Peperplanten, nootmuskaatbomen en kruidnagelbomen. Het binnenste van allerlei vruchten en specerijen geeft de geheimen prijs, zoals bijvoorbeeld bij de nootmuskaat. Deze groeit niet als een bruine noot, zoals wij deze kennen, maar vormt de pit met een felrood vliesje, van een kleurrijke, sappige vrucht. Bij de kruidnagelboom zijn het eigenlijk de geel gekleurde bloemen met een rood hartje, die de kruidnagel vormen. Het tijdstip van oogsten is erg belangrijk. We zien grote gemberwortels. Het is erg interessant om te zien en Muharran vertelt ook bij elk kruid een leuk verhaal. Op het eind van de excursiewandeling staat er een bord klaar met heerlijk vers gesneden ananas. Zo sappig, zo zoet en vers hebben we ananas nog nooit gegeten.
Als we de plantage verlaten worden we opgewacht door een aantal kinderen die het ‘fooienspel’ heel goed onder de knie hebben. Voor John hebben ze een stropdas gemaakt van palmbladeren en voor mij een tasje van palmblad om de gekochte kruiden in te dragen. Och die vragende ogen kun je niet weerstaan….. dus doen we wat we eigenlijk niet moeten doen….. we geven ze wat geld voor het stropdasje en het tasje. Rond de middag rijden we weer terug naar Stonetown.
Onze gids adviseert ons om die dag verder binnen te blijven vanwege de verkiezingen. Veel inwoners hebben hun vrouw en kinderen naar familie gestuurd en zelf levensmiddelen ingeslagen; men is bang voor bomaanslagen en het zal heel onrustig zijn in het centrum. Gelukkig zit ons vaste restaurantje vlakbij het hotel waar we logeren. Omdat het hotel geen restaurant heeft zullen we toch het hotel moeten verlaten om iets te eten. Zonder problemen komen we aan bij het Chavda Restaurant. Als we boven op het dakterras zitten te eten horen we verschillende bommen afgaan. We vragen de eigenaar of het wel veilig genoeg is om terug te lopen naar het hotel. De ongeregeldheden en bomaanslagen vinden aan het andere gedeelte van Stone Town plaats dus lopen we veilig terug naar ons hotel. Het zal nog lang onrustig blijven in Stone Town die nacht.