Jerash
RONDREIS JORDANIË
Jerash (in de oudheid Gerasa) ligt slechts 45 km ten noorden van de hoofdstad Amman. Jerash wordt beschouwd als een van de belangrijkste Grieks-Romeinse-Byzantijnse steden in het Midden-Oosten. Het is nu een uitgebreide archeologische vindplaats. Een groot deel van de oude stad bevindt zich onder de huidige bebouwing en is dus lastig op te graven.
Waarschijnlijk was Jerash al bewoond tijdens de Bronstijd en de IJzertijd door een Semitische bevolking, die een tempel bouwde op de plaats waar zich nu de ruïnes van een Zeustempel bevinden. Volgens de legende bleven een aantal veteranen van het leger Alexander de Grote achter in Jerash. De Hasmoneeën en de Nabateeërs vochten in de 1e eeuw v.Chr. om de stad. Beiden werden verslagen door de Romeinen. Na de Romeinse verovering in 63 v.Chr. werd Jerash bij de Romeinse provincie Syria en in 90 AD bij de provincie Arabia gevoegd. In de eerste en tweede eeuw kende de stad een grote bloei. Keizer Trajanus liet in de regio wegen aanleggen. Zijn opvolger Hadrianus bezocht de stad in de winter van 129-130. De ’triomfboog van Hadrianus’ zou gebouwd zijn als aandenken aan dit bezoek. In 614 werd Gerasa veroverd door de Perzische Sassaniden onder leiding van Khosroe II. De Perzen lieten de stad intact. Na de Slag bij de Jarmoek in 636 veroverde het Arabisch-islamitische rijk het gebied. De dynastie van de Omajjaden bouwde enkele moskeeën. In 746 werden veel gebouwen in Jerash vernietigd door een aardbeving. De kruisvaarders gebruikten de ruïnes van de tempel van Artemis als burcht. De Duitser Ulrich Jasper Seetzen ontdekte de ruïnes van Jerash in het begin van de 19e eeuw. Kortom een stad met een rijke historie en absoluut de moeite van een bezoek waard!
JERASH
23 OKTOBER 1995
Om 6:45 uur loopt de wekker af; geen smoesjes maar eruit! Na het ontbijt vertrekken we om 8:00 uur naar de zo’n 45 km noordelijk gelegen oude Romeinse stad, Jerash. Jerash, in de Bijbel bekend als Gerasa, was één van de steden die behoorden tot de Decapolis. De Decapolis was een bondgenootschap van stadstaten in de klassieke oudheid, die met elkaar waren verbonden doordat het centra waren van Grieks-Romeinse cultuur, in een overwegend Semitisch gebied. Jerash wordt beschouwd als één van de belangrijkste Grieks-Romeinse-Byzantijnse steden in het Midden-Oosten. We bezoeken eerst het bezoekerscentrum waar Jerash in miniatuur is nagebouwd. Zo kunnen we ons nog beter een voorstelling maken hoe uitgestrekt Jerash is. Beslist de moeite waard om gezien te hebben. En dan gaan we de maquette in het ‘echt’ bekijken. Via de Triomfboog van Hadrianus krijgen we toegang tot dit enorme complex. Er wordt beweerd dat deze triomfboog werd opgetrokken ter gelegenheid van het bezoek van keizer Hadrianus aan de stad in 129-130. Nou dan hadden ze voor ons ook wel ergens een klein poortje kunnen bouwen hoor (hahaha)! Omdat Jerash eeuwen geleden door een aardbeving werd bedolven onder zand, zijn alle tempels, theaters en het ovale forum goed bewaard gebleven. Vooral het ovale forum is heel indrukwekkend.
Ook het zuidelijk theater is nog in erg goede staat en heeft een perfecte akoestiek. Het werd gebouwd in de eerste eeuw en bood plaats aan 5000 toeschouwers! Een schitterend gebouw, dat nu nog steeds gebruikt wordt tijdens het, door Koningin Noor gestarte, Jerash Festival, waarbij vele artiesten van over de hele wereld optredens verzorgen. We lopen door de Colonadestraat, bezichtigen verschillende tempels. Je hebt gewoon het gevoel als je door deze stad rondloopt dat Ben Hurr zo op zijn strijdwagen komt aanrijden. Hier leer je echt van pilaren houden omdat je er zo goed een voorstelling van kunt maken hoe de mensen hier hebben gewoond en geleefd; de stad komt echt tot leven.
Rond 12:30 uur vertrekken we vanuit Jerash naar ons lunchadres Reem Albawady, een authentiek Arabisch restaurant. Bij binnenkomst mogen we zelfs een kijkje in de keuken nemen om te zien hoe de grote platte lappen brood worden gebakken. We krijgen een plaatsje aan een grote tafel waar een groot koperkleurig bord staat met verschillende schaaltjes allemaal gevuld met de heerlijkste etenswaar, het zijn allemaal kleine hapjes die je op je brood kunt doen. Daarna komen er spiesjes met worstjes en vlees. Voor de toerist schenkt men bij uitzondering een biertje. Maar als je thee of frisdrank wilt komt een leuk mannetje aan je tafel met een hele grote kan waar hij je glas mee vult. Jawel ze weten het de toerist aangenaam te maken. Maar het belangrijkste is dat het allemaal heerlijk smaakt.
Straks maar weer een extra stukje lopen. Na de lunch rijden we weer terug naar Amman voor een bezoek aan de King Abdullah Moskee. In Jordanië is de Islam de staatsgodsdienst, maar er is een godsdienstvrijheid. Ruim 90% van de islamieten is soenniet en 3% sjiiet. Er is een kleine christelijke minderheid. Tegenover de King Abdullah Moskee staat een Grieks orthodoxe kerk. Maar wij komen voor een bezoek aan de imposante King Abdullah Moskee die eind jaren tachtig werd gebouwd ter nagedachtenis aan de grootvader van koning Hoessein. Deze moskee is door koning Hoessein geheel uit eigen privémiddelen betaald, zo’n kleine 3 miljoen dinar en bied ruimte aan 3000 mensen. Van buiten is het een modern uitzien gebouw. Schoenen uit en we mogen naar binnen. Er is heel veel marmer, glas in lood en goud in het interieur verwerkt. Het meest opmerkelijke is dat er geen pilaren zijn gebruikt bij de bouw van de moskee.
Vanuit de Koning Abdullah Moskee rijden we naar een van de zeven heuvels waar Amman op is gebouwd om een mooi uitzicht te hebben op de stad met het oude theater wat zo’n 6000 mensen van een zitplaats kan voorzien. Voor de rest zie je alleen maar witte blokkendozen tegen de heuvels aangeplant. Bij de heuvel is nog een opgraving maar we hebben vandaag genoeg zuilen gezien. Wij maken liever een wandeling door de souk en per taxi laten we ons afzetten bij een groot warenhuis, Safeway genaamd, dat dag en nacht geopend is. We denken dat we de juiste Jordaanse muziek hebben gevonden voor bij de film. In de winkel klinkt het in ieder geval goed. Later zal blijken als we het thuis afdraaien dat er niets op het bandje staat, enkel wat geruis. We nemen de taxi terug naar ons hotel waar we heerlijk eten. Het eten in Jordanië is heerlijk met al die kleine gerechtjes. We gaan op tijd naar bed want morgen vertrekken we al om 8:00 uur voor een lange tocht door de woestijn.