Marrakech
KONINGSSTEDEN MAROKKO
Marrakech ligt in het westen van Marokko op de Haouzvlakte, aan de voet van het machtige Hoge-Atlasgebergte. Samen met Fès, Rabat en Meknès behoort Marrakech tot de vier koningssteden, zo genoemd omdat er ooit vorstenhuizen gehuisvest waren. In Marrakech zijn meer Afrikaanse invloeden te vinden dan in de noordelijker koningssteden. Marrakech wordt ook wel ‘de rode stad’ genoemd, vanwege de stadsmuren en vele huizen die zijn opgetrokken uit rood leem. Volgens kenners is het één van de mooiste steden van de wereld. Een bezoek aan Marrakech laat niemand onberoerd.
Laat je betoveren door de sfeervolle medina – het oude stadsdeel – met de charmante soeks (markten), bezoek een indrukwekkende moskee, slenter rond door de prachtige parken. Vergeet niet om uitgebreid te genieten van de Marokkaanse keuken!
FÈS – MARRAKECH
20 FEBRUARI 2014
Vandaag worden we niet wakker van de muezzins, niet dat zij een snipperdag hadden maar we hebben er gewoon doorheen geslapen. Om 7:00 uur gaat de wekker af, nog even nadoezelen en hup eruit. John heeft niet zo lekker geslapen maar voelt zich goed en ik heb lekker geslapen maar voel me niet zo erg lekker. We gaan om 8:00 uur ontbijten, de laatste spulletjes pakken, koffers buiten de kamer en uitchecken. We hebben het fantastisch gehad in Riad Fès Onze chauffeur, Hassini, staat op ons te wachten en rond 9:00 uur vertrekken we. De zon schijnt uitbundig dus hopelijk blijft dat zo tijdens onze lange reisdag die we vandaag voor de boeg hebben; ruim 500 km door het Hoge-Atlas gebergte om vanavond in Marrakech aan te komen. We maken een stop in Ifrane, waar sneeuw ligt! Het is een soort wintersportplaats. Het is een wonderlijk gezicht om hier sneeuw te zien. Een paar dagen geleden lag er nog veel meer, maar de zon is krachtig genoeg om een groot gedeelte al te laten smelten. Hier is ook een groot atletiekcentrum.
De vergezichten op het Hoge-Atlas gebergte zijn geweldig mooi. We maken een paar foto-stops. Halverwege de route ligt een immens meer wat koning Mohamed V heeft aan laten leggen t.b.v. de drinkwatervoorziening. Het smeltwater en regen wordt in dit meer opgevangen. Onderweg als we kleine dorpjes passeren, zie je veel amandelbomen in bloesem, sinaasappel- en olijfbomen en berbers die hun schapen laten grazen. Om drie uur hebben we er zo’n 300 kilometer opzitten en maken we een lunchstop. Ik pak alleen een kopje muntthee en John gaat aan een broodje kebab. Na een half uurtje gaan we weer verder… Ik ben onderhand murw gezeten en we hebben nog zeker 170 km te gaan.
Maar gelukkig om half zeven, na bijna 10 uur onderweg te zijn geweest, staan we voor ons hotel: Les Jardins de la Medina. Een mooi hotel wat we er nu van kunnen zien in het donker, romantisch met rozenblaadjes in de badkamer. De romantiek komt morgen wel weer aan de beurt hahaha. Eten hoef ik niet meer, John gaat nog even beneden iets eten en een pilsje drinken. Ik duik onder de wol met een paar paracetamols. Hopelijk voel ik me morgen een heel stuk beter want om 9:00 uur staat de gids ons al op te wachten voor ons bezoek aan Marrakech. Wil ik net gaan slapen begint die muezzin hier te jodelen….bekijk het maar!!! Ik kruip onder de wol!
MARRAKECH
21 FEBRUARI 2014
We hebben redelijk geslapen en ik voel me wat beter….. Hoewel de rollen toiletpapier vliegen er doorheen. We zijn om 7:00 uur op en gaan op ons gemak ontbijten. Het hotel heeft een mooie ontbijtruimte en voor elke maag is er wel iets lekkers te vinden. Ik houd het heel rustig met wat toast en wat slappe thee en een tweede immodium. Hopelijk helpt het om de dag door te komen. We hebben een gezellige kamer met een zonneterras met ligbedden en daarnaast nog een terras wat uitzicht biedt op de grote tuin, met palmen, sinaasappelbomen en allerlei exotische planten. Het zonnetje schijnt al dus dat beloofd een mooie dag te worden.
Marrakech, ligt op een hoogte van 540 m en heeft 1,6 miljoen inwoners. Marrakech is chronologisch gezien de tweede koningsstad, na Fès (de eerste) en Rabat (de derde) en Meknes (de vierde). Eigenlijk is het wel raar dat het koningssteden worden genoemd want Marokko is pas sinds 1956 een koninkrijk. Maar het heeft alles te maken met de sultans die hier vroeger hun sultanaten hadden. Om 9:00 uur staat Hassani, onze chauffeur en de gids, Aziz genaamd bij de lobby ons op te wachten. We rijden naar het centrum van de stad met een bezoek aan de Koutoubia Moskee. De naam Koutoubia is afgeleid van het woord kitab (boek) en betekent ‘moskee van de boekhandelaren’. De moskee kreeg de naam omdat van oudsher boekhandelaren hun markt hier hadden. De toren heeft een hoogte van 68 m en de drie grote bollen boven op de minaret hebben een doorsnede van twee, een en en halve meter. De bollen zijn door een vrouw geschonken die niet aan de ramadan meedeed maar in plaats daarvan haar juwelen schonk om de bollen te laten maken. De grote bol stelt de wereld voor, de middelste bol stelt de hel voor en de laatste de wereld van Allah ofwel de hemel.
Vanuit de moskee lopen we naar de soeks. Ook hier is het een wirwar van straatjes. Evenals in Fès en Meknes hebben hier de leer- of babouchesverkopers (leren slofjes met puntneuzen), smeden, ververs en leerlooiers, houtdraaiers etc. hun eigen werkterrein. Ik vind het hier veel toeristischer als in de andere steden. Onze gids, wil duidelijk aan ons verdienen en probeert ons allerlei winkels in te krijgen voor een demonstratie of uitleg en dan is het de bedoeling dat wij iets kopen. Op een gegeven moment zitten we bij een winkel waar ze arganolie verkopen en voor ik het weet zijn ze mijn nek en schouders al aan het masseren voor 20 dirham. De olie blijkt voor allerlei kwaaltjes te helpen en je wordt er nog knap van ook. Dus kopen we maar een paar flesjes en nog wat kruiden voor p.h.p.d. (pijntje hier, pijntje daar). Hierna brengen we een bezoek aan de grootste Medersa van Marrakech, nl. de Medersa Ben Youssef die dateert uit het midden van de 16e eeuw. Hier konden bijna 1000 studenten worden onderwezen in allerlei vakken en de beste studenten konden eventueel imam worden. De binnenhof is werkelijk prachtig met wanden van houtsnijwerk, bewerkt stucwerk, tegeltableaus en Koranteksten versierd. De Koranteksten moet je van rechts naar links lezen…… Voor ons zijn en blijven het spaghetti-letters.
Via de groentemarkt en slagerijen waar de katten zitten en hopen dat er iets voor hun afvalt lopen we naar de wijk van de wolververs. Strengen garen hangen hier te drogen in de zon. Er wordt alleen gebruik gemaakt van natuurlijke kleurstoffen zoals munt, papaver, saffraan, henna, indigo. Natuurlijk is het de bedoeling dat je hier iets koopt. Nou we scoren een paar heel mooie sjaals. Dan worden we ‘gelokt’ naar een tapijtenwinkel. Het begint telkens met een vast ritueel: ga rustig zitten, een kopje muntthee en dan een kort verhaaltje over het gebouw waar je zit en dan komen de jongens die allemaal kleden uitrollen. Dan vragen ze of je een groot huis hebt en welke maat/kleur je mooi vindt. Nou inmiddels hebben we wel geleerd om ze duidelijk te maken dat we niet geïnteresseerd zijn om ook maar iets te kopen en dan is het snel afgelopen en is de interesse weg. Wij hebben ondertussen eventjes lekker uitgerust en kunnen er weer tegenaan. Onze gids wil ons nu naar een volgende winkel meeslepen maar nu is het voor ons genoeg geweest. We maken hem heel duidelijk dat dat niet in ons programma past en dat we er nu wel genoeg van hebben. Dus hij is ineens niet meer zo vriendelijk en gaat met ons naar de leerlooierijen. Op dezelfde manier als in Fès wordt hier leer gelooid. In Fès was het veel mooier…. Hoewel je kunt nauwelijks van mooi kunt spreken als je ziet onder wat voor omstandigheden er wordt gewerkt. De arbeiders hier, het beroep gaat over van vader op zoon, hebben allerlei kwalen omdat ze met hun blote voeten in baden met chemicaliën staan om de huiden van vacht te ontdoen en te verven. In de medina zie je ook op verschillende plaatsen de huiden in de zon liggen te drogen.
Het is inmiddels half twee en we gaan richting het Jeema el-Fna plein om iets te lunchen. John een lekker gegrild kippetje met wat frietjes en mijn immodium helpt nog steeds dus ik een geroosterd broodje met wat kip. Het smaakt lekker en het blijft er in. Lang leve de immodium! Het Jeema el-Fna plein ligt voor de Koutoubia Moskee en is eigenlijk het snel kloppende hart van de stad. Overdag is er een markt en tegen de avond verandert het plein in een groot open- luchttheater waar verhalenvertellers, acrobaten, slangenbezweerders, muzikanten zij aan zij staan.
Wij gaan rond de klok van drieën weer terug naar ons hotel. We nemen afscheid van onze gids Aziz, die voor de zekerheid nog zijn telefoonnummer achterlaat mochten we nog interesse hebben om iets te kopen. (Hij ontvangt daar natuurlijk provisie over). Wij gaan het hotel een beetje verkennen en heerlijk op ons zonneterrasje zitten om de dag te laten bezinken en plannen te maken voor morgen.
Rond 18.00 uur gaan we in de bar wat drinken, die muntthee is toch zo lekker. Een klein Marokkaans potje tot de rand gevuld met verse munt en een gekleurd glaasje, je bent helemaal in een ander wereld en een pilsje dat Casablanca heet…..dat is iets anders als Moergestel. De tuin is verlicht wat een sprookjesachtig effect geeft met die Marokkaanse smeedijzeren lampen. We maken een reservering om die avond in het hotel te eten. Het is behoorlijk fris geworden en de open haard zorgt voor extra sfeer en warmte!
Om half acht gaan we heerlijk eten, onze magen zijn weer in orde (hopen we). We kregen eerst een amuse van het huis: een klein glaasje pompoensoep. Het smaakte zo lekker dat ik niet hoefde te denken aan die pompoenen die je in de winter vergeet binnen te halen en als je er dan aan denkt dat je een hand “snot” in je handen hebt omdat hij is ontdooid. John start met een voorgerecht: camembert in de oven met honing, banaan en een salade. Ik heerlijk gegrilde garnalen. Als hoofdgerecht gaat John voor een bief Rossini en ik een heerlijk stukje vis in een bananenblad bereid met een champagnesaus, glaasje rode wijn en rosé en smikkelen geblazen. Ruimte voor een toetje hebben we niet meer.
Om half tien gaan we naar onze kamer. De plannen voor morgen zijn gesmeed. Geen wekker op zeven uur maar morgen willen we pas om 8:00 uur gewekt worden. Ook een beetje vakantiegevoel hebben, niet dan?
MARRAKECH
22 FEBRUARI 2014
We hebben best lekker geslapen als we om 8:15 uur opstaan. Mijn nek is een beetje stijf van de massage van gisteren. Blijkbaar toch spieren waarvan ik niet wist dat ik ze had. Vandaag gaan we op ons gemak ontbijten rond de klok van negen. Uitgebreid ontbijtje, voor het eerst tijdens de reis bestellen we een omeletje, vers stokbrood, verse jus d’ orange. Kon het maar altijd vakantie zijn. Na het ontbijt gaan we eerst maar eens de koffers reorganiseren. Het weer is ondertussen beter geworden, de wolken maken soms plaats voor een voorzichtig zonnetje.
Om half twaalf lopen we door de smalle straatjes in de kashba, waar ons hotel ligt, naar het centrum. Jawel, we kunnen de weg vinden naar het centrum. We passeren de mooiste poort van de stad, de Bab Agnaou. Een heel mooi groen stenen reliëf versiert de poort met bovenop allemaal nesten met ooievaars. Via het koninklijk paleis lopen we naar de Koutoubia moskee. Het is intussen behoorlijk warm geworden, wel zo’n 25 graden. We maken even een stop in het park van de moskee en lopen dan naar het Jeema el-Fna plein waar het een drukte van jewelste is. De Marokkaanse kleurig uitgedoste waterdragers staan klaar om tegen geld op de foto voor je te gaan. Slangenbezweerders fluiten hun slangen uit de mand, trommelaars, mannen met aapjes (zelfs sommige met een pamper aan), vrouwen die henna willen aanbrengen, mannen met een tafeltje waar je een nieuw kunstgebit kunt laten aanmeten en de tanden kunt uitzoeken. Je noemt het maar op en het is op het plein…. Maar je mag alleen fotograferen als je betaald. Nou mooi niet, dan maar geen foto! Als we het vergelijken met zo’n tien jaar geleden is het veel toeristischer geworden en heeft het veel van zijn charme verloren. We wandelen rustig over het plein. Gaan heerlijke nootjes kopen, pindanootjes gedoopt in honing met sesamzaad en van die grote gezouten amandelen, hebben we straks lekker wat te knabbelen.
Om half twee gaan we een ritje door de stad maken per paardenkoets. We rijden door het centrum van Marokko maar ook naar de nieuwe wijk ofwel nouvelle Marrakech. De duurste hotels staan hier. Onze koetsier doet erg zijn best om in zijn beste Engels ons van alles duidelijk te maken. Opeens komen we langs een hoge plastic palmboom die tussen andere echte palmbomen staat. Blijkt het een zendmast te zijn. Zo’n originele oplossing heb ik nog nooit gezien. We vermaken ons opperbest. Na een uurtje zijn we weer terug op het Jeema el-Fna plein. We gaan lekker een terrasje pikken om op ons gemak van een afstand alles gade te slaan.
We hebben een heel gezellig relaxed dagje. We wandelen weer terug naar ons hotel. En jawel we weten de weg terug te vinden. Heerlijk in het zonnetje in de tuin ‘rusten we uit’. Tja we worden ook wat ouder, maar het reizen blijft in onze genen zitten. We reserveren om vanavond in het restaurant te dineren en met een lekkere douche zijn we al onze vermoeidheid kwijt van het geslenter. Het is de laatste dag in Marrakech, morgen vertrekken we naar Essaouira aan de kust voor de laatste daagjes van ons Marokkaanse avontuur. Om 19:00 uur gaan we een aperitiefje drinken in de bar. Omdat het wat frisser is kijkt het me wel lekker om bij de open haard te gaan zitten, maar daar kom ik snel van terug… Veel te warm in combinatie met een Bailey. Rond een uur of acht gaan we eten. John gaat helemaal op de Thaise tour, waarom ook niet in Marokko….als vooraf: Thaise kippensoep met noedels en als hoofdgerecht: gewokt kalfsvlees met kokos, gember in een currysaus met rijst, noten en rozijnen. Ik ga weer voor de garnalen en de vis in een bananenblad. Het was weer heerlijk! Om kwart voor tien gaan we naar onze kamer, koffers zover mogelijk pakken want morgen loopt de wekker weer om 7:00 uur af.