Agrigento
RONDREIS SICILIË
Sicilië was lang geleden zeer in trek bij de Grieken, die er tal van schitterende tempels bouwden. Stuk voor stuk gouden herinneringen aan een Grieks verleden. Een aantal van deze tempels is nog altijd te bezoeken in Agrigento.
De tempels in de Valle dei Templi (‘Vallei van de Tempels’) maakten ooit deel uit van de Griekse stad Akragas, ‘de mooiste vergankelijke stad, waarvan de inwoners bouwen voor de eeuwigheid maar leven alsof er geen morgen bestaat,’ aldus de schrijver Pindarus. De Valle dei Templi staat op de Werelderfgoedlijst van Unesco en een van de tempels hier (Concordia-tempel) is het logo van de Unesco.
AGRIGENTO
10 MEI 2023
We hebben heerlijk geslapen, wat een rust en stilte in deze B&B. Fabrizio de eigenaar van de B&B is rond kwart voor acht gearriveerd en maakt een heerlijk ontbijtje voor ons. We ontbijten en Fabrizio wil ons absoluut een filmpje laten zien van de lichtfestiviteiten die plaats vinden om de Scalinata di Santa Maria del Monte op 24 en 25 juli wanneer de trappen volgens een gemaakt patroon worden verlicht. Het is indrukwekkend om te zien. De gehele gemeenschap werkt samen en het is een echt spektakelstuk.
Om 9:00 uur meldt Dario onze chauffeur zich. Vandaag rijden we naar Agrigento. Bijna twee uur rijden vanaf Caltagirone. Onze gids, Lorenzo staat ons om 11:00 uur al op te wachten bij de ingang van de Vallei der Tempels. Lorenzo woont in Agrigento, 43 jaar, bijzonder voorkomend en erg vriendelijk heeft echt kennis van zaken.
We starten met een bezoek aan de Tempel van Hercules, de oudste en op één na grootste tempel in de Tempelvallei. Men zegt dat deze tempel zelfs net zo groot zou zijn geweest als het Parthenon, op de Akropolis in Athene. De tempel telde oorspronkelijk 38 zuilen, maar nu staan er nog slechts negen overeind. De opmerkelijke lengte van de tempel, de ruwheid van de colonnades en de vorm van de kapitelen dateren de bouw van dit gebouw uit het einde van de 6e eeuw voor Christus. De tempel, in Dorische stijl, is peripteraal, dat wil zeggen met kolommen langs de hele omtrek, en hexastyle, dat wil zeggen met zes kolommen aan de korte zijde. De tempels werden met wit pleisterwerk bekleed en de grote zuilen bestonden uit vier delen die op elkaar werden gestapeld en onderling werden bevestigd met houten pinnen zo dik als een boomstam. De tempels waren gekleurd met verfpigmenten, de duurste die er in die tijd waren, in de kleuren wit, rood en blauw. De tempels waren vanaf de zee goed te zien en maakten vanzelfsprekend veel indruk op de mensen die hier langs voerden en hadden een grote aantrekkingskracht.
We passeren de oude stadsmuren die vervolgens door de christenen werden gebruikt als begraafplaatsen (nissen) en later door de boeren om er hun vee in te stallen en als opslag. Tevens staan er nog steeds twee beelden van marmer die de tand des tijds hebben doorstaan. Er zijn verschillende lezingen over het feit dat er geen hoofden meer opzitten. Een mogelijkheid zou zijn dat de magistraten in die tijd zo dikwijls wisselden dat men alleen een ander hoofd op de torso hoefden te plaatsen en niet telkens een nieuw beeld hoefden te maken. Een andere verklaring zou zijn dat de hoofden van gips werden gemaakt wat snel verging door weersinvloeden.
In Sicilië zie je enorm veel cactussen, zo ook hier. Er zijn zelfs cactusplantages. Ze worden gebruikt voor medicijnen, om jam van te maken, alcohol en te eten. In de verte zien we de Concordia Tempel liggen; het pronkstuk van Agrigento.
Vervolgens lopen we naar de Concordia-tempel. Het is de best bewaarde Dorische tempel op Sicilië en een van de best bewaarde Griekse tempels in het algemeen, vooral van de Dorische orde. Het is nog steeds niet bekend aan wie deze tempel was gewijd. De reden dat deze tempel nog in zo’n goede staat is dat er aanpassingen in de vierde eeuw werden aangebracht toen het een christelijke basiliek werd. In 1748 werd het in de originele klassieke stijl teruggebracht. Voor de tempel ligt het bronzen beeld van de gevallen Icarus van een Poolse kunstenaar.
Onze volgende stop is bij een schitterend huis wat hier staat. Dit is gebouwd en bewoond door een Amerikaan die in de jaren 1910 verliefd werd op de tempels. Hij financierde vele opgravingen en restauraties. Maar met de beurscrash in 1929 op de beurs van Walll Street in New York raakte hij alles kwijt. Hij moest het huis verkopen en al zijn bezittingen.
Dan lopen we naar de Tempel van Hera. Bij deze tempel uit de 5de eeuw is nog het originele stucwerk op enkele van de omgevallen pilaren te zien.
Maar van de allergrootste Dorische tempel, de tempel van Zeus, resteren slechts fragmenten. Maar die moet zo groot zijn geweest als een voetbalveld. De tempel was meer dan dertig meter hoog. De zuilen van deze tempel waren wel vijftien meter lang en zo breed dat er met gemak een kring van twintig mannen omheen kon staan. Een replica van een van de beelden (telamons) die tegen de voorzijde van de tempel stonden is ook nog te zien. In de verte staan nog de resten van de tempel van Castor en Pollux. Van deze tweelingtempel zijn de vier overgebleven zuilen en het dakdeel van de tempel in de 19e eeuw gerestaureerd.
Het is inmiddels half een en we nemen afscheid van Lorenzo.
We gaan heerlijk lunchen en rond half drie rijden we naar de laatste bestemming van vandaag, Realmonte. Deze witte rots bij Realmonte is van marna, een soort witte kalksteen. Weer en wind hebben in de loop der tijd een soort trap in de rots uitgehouwen. Dit heet dan ook de Scala dei Turchi (Trap van de Turken). De naam zou zijn afgeleid van het verhaal dat de Saraceense piraten, afkomstig uit het huidige Turkije, deze rotsen aan het einde van de middeleeuwen hebben beklommen om aan land te geraken. Ze zouden hun boten in de inhammen hebben verstopt en de Sicilianen zo onaangenaam hebben verrast. Ze zijn minder wit dan we hadden gedacht; wellicht omdat het een grijze dag was met soms regen.
Onze chauffeur Dario zet ons rond vier uur bij ons hotel voor de komende nacht af, het Doric hotel. Het is een resort. We worden welkom geheten met een glaasje granita. Granita is een halfbevroren zoete drank die kenmerkend is voor de Siciliaanse keuken. Het wordt bereid met water, suiker en vruchtensap. Mierzoet! We hebben een schitterende kamer, met zwembad met uitzicht op de tempelvallei. Fantastisch!