Aleppo - Resafa
RONDREIS SYRIË
Aleppo ligt op het kruispunt van verschillende handelsroutes uit het 2e millennium voor Christus. De stad werd achtereenvolgens geregeerd door de Hittieten, de Assyriërs, de Arabieren, de Mongolen, de Mamelukken en de Ottomanen. De oude stad weerspiegelt de rijke en diverse culturen van de opeenvolgende bewoners. Voorbeelden hiervan in de architectuur zijn te zien in de 13e-eeuwse citadel, de 12e-eeuwse Grote moskee en diverse 17e-eeuwse madrassas, paleizen, karavanserais en hammams. De ommuurde stad rond de citadel toont bewijzen van een vroeg Grieks-Romeins stratenplan.
Resafa of Sergiopolis is een ruïnestad in het noordoosten van Syrië. In de 9e eeuw v.Chr. zou op deze plaats een militair kamp van de Assyriërs geweest zijn. Resafa werd later een weinig belangrijk handelscentrum. In de Byzantijnse tijd (vroege 5e eeuw) werd de stad een bedevaartsoord ter ere van de soldaat-martelaar Sergius, vandaar de naam Sergiopolis. Tevens werd het aartsbisdom Sergiopolis opgericht.
In de 7e eeuw werd Resafa ingenomen door de Sassaniden en later door de Omajjaden. Het was een populaire winterbestemming van de Arabische kaliefen en zij lieten er meerdere paleizen neerzetten. Nog later werd het vernield door de Abassiden en in de 13e eeuw een tweede maal door de Mongolen. Wat thans overblijft zijn de stadsmuren gebouwd onder de Byzantijnse keizer Justinianus I. De gebruikte gipssteen geeft een marmerachtig effect. Ook de resten van enkele kerken zijn aanwezig. Best bewaard is de basilica van het H. Kruis, ook kerk van Sergius genoemd, uit 550.
ALEPPO – RESAFA – DEIR EZZOR
18 OKTOBER 1995
Vandaag staan we om 6:30 uur op en om 7:45 uur rijden we al naar de Citadel van Aleppo.
De Citadel van Aleppo is een fort op een heuvel midden in de Syrische stad Aleppo. Het bouwwerk geldt als een van de sterkste burchten ter wereld. De citadel steekt 50 meter boven de stad uit en wordt omgeven door een 20 meter diepe en 30 meter brede greppel. Een van de typische kenmerken van de burcht is de grote toegangspoort die via een brug bereikt kan worden. Deze werd in de 16e eeuw gebouwd door de Mamelukken. In de poort zijn drie stalen deuren verwerkt. De naam van de stad, Aleppo zou zijn verbonden met de heuvel waarop nu de citadel staat. Men zegt dat de Arabische naam voor Aleppo, Halab, te maken heeft met de aartsvader Abraham. De Arabieren behielden de naam Halab, die in hun taal de verleden tijd van melken is. Volgens overlevering rustte Abraham hier uit op zijn tocht van zijn geboorteplaats Ur naar het Beloofde Land. Hij zou zijn koe gemolken hebben bovenop de heuvel waar nu de citadel staat en de melk verdeeld hebben onder de bevolking.
Als we aankomen mogen we onder geen enkele voorwaarde onze camera’s mee naar binnen nemen. Er mag niet worden gefotografeerd of gefilmd en er wordt streng gecontroleerd. Jammer. We bezoeken de wapenzaal, de Byzantijnse zaal en de troonzaal. De citadel beschikte verder over een amfitheater, een hamam, een paar waterputten waarvan de diepste 125 meter diep was en een ondergronds gangenstelsel dat mogelijk zelfs tot in de stad doorliep. Hierna bezoeken we het nationaal museum van Aleppo wat vlak bij het Baron Hotel ligt waar Lawrence of Arabia in 1914 nog een nachtje heeft geslapen. Een kopie van zijn onbetaalde rekening is nog te zien, mooi ingelijst bij de bar. Maar ook Agatha Christie schreef hier haar eerste deel van Murder on the Orient Express en Charles de Gaulle, de Rockefellers, Roosevelt en vele andere beroemdheden sliepen hier. Het Baron Hotel werd gebouwd omdat veel ‘westerse’ mensen niet in de karavanserais wilden slapen die hier toen veel waren in verband met de belangrijke handelsplaats die Aleppo toen innam. Het is nog helemaal ingericht zoals het toen was. Overal lopen schoenenpoetsertjes rond. Een klein jongetje kunnen we niet weerstaan. Dus laat John zijn schoenen maar poetsen zodat we hem iets extra kunnen toestoppen.
We hebben vandaag een lange rit door de woestijn voor de boeg. Maar tussen al dat eindeloze zand zien we ook velden met mooie blauwe, witte en gele bloemen en sommige bedoeïenen die hun kudde schapen laten grazen op zoek naar een verdwaald stukje groen in deze eindeloze zandvlaktes. We maken een stop bij de zgn. bijenkorfwoningen in Tampara. Deze woningen zijn van zand en modder gemaakt en hebben soms wel een hoogte van 10 meter en zijn heel koel van binnen. Een stel kinderen zijn aan het spelen, maar dat spelen is voor sommigen van de groep minder leuk. Ze roeren met stokjes in grote bijennesten die zo agressief worden dat ze vele personen steken. Gelukkig blijven wij buiten schot. Maar zo’n grote bijen hebben we zelden gezien. De woningen doen hun naam in ieder geval eer aan. Maar wij vluchten al snel terug naar de bus.
Vanuit Tampara rijden we naar het Assad-stuwmeer bij Tabaqah. In 1963 startte men in Tabaqah met de bouw van de dam in de Eufraat. De dam zorgt voor irrigatie van het omringende land en levert elektriciteit. De dam heeft het stuwmeer doen ontstaan. Maar door de bouw van een dam in Turkije is het waterpeil van de rivier de Eufraat sterk gedaald. Het grote probleem voor Syrië is dat Turkije de loop van de Eufraat kan reguleren, zelfs dat het water niet eens Syrië meer kan bereiken. Het meer is een mooie afwisseling in deze eindeloze zandvlakte en van levensbelang voor de mensen die hier leven.
Midden in de woestijn bezoeken we de opgravingen van Sergiopolis of ook wel Resafa genoemd, een ruïnestad. In de 9e eeuw v.Chr. zou op deze plaats een militair kamp van de Assyriërs geweest zijn. Resafa werd later een weinig belangrijk handelscentrum. In de Byzantijnse tijd (vroege 5e eeuw) werd de stad een bedevaartsoord ter ere van de soldaat-martelaar Sergius, vandaar de naam Sergiopolis. Nu zijn er de stadsmuren (500m × 300m) gebouwd onder de Byzantijnse keizer Justinianus I te zien. De gebruikte gipssteen geeft een marmerachtig effect. Er zijn 4 poorten telkens in het midden van elke muur. De resten van enkele kerken zijn aanwezig. Best bewaard is de basilica van het H. Kruis, ook kerk van Sergius genoemd, uit 550. Er lopen heel wat kinderen hier rond die aan de toeristen stukjes gips proberen te verkopen van de oude stad.
In het donker komen we die avond aan in het heel luxe Cham-Palace Hotel in Deir Ezzor. Deze stad, gelegen aan de Eufraat, maakt een stormachtige ontwikkeling door, door de olie die hier is aangetroffen. Momenteel zijn er al 20 velden in productie.